Ενώ ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος υπόσχεται ώθηση στις παραμεθόριες περιοχές, όπως η Πέλλα, ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, έρχεται να υπογραμμίσει την κρισιμότητα των συνεργατικών σχημάτων για το μέλλον του αγροτικού τομέα. Η Πέλλα, με την ισχυρή αγροτική της παράδοση και την πρωταγωνιστική της θέση στην Κεντρική Μακεδονία, βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της διπλής ευκαιρίας, αλλά και των προκλήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει.
Ο Αγροτικός Τομέας της Κεντρικής Μακεδονίας: Πυλώνας Ανάπτυξης με Προοπτικές
Από το βήμα του 11ου Συνεδρίου της ΓΑΙΑ Επιχειρείν, ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, χαρακτήρισε την αγροτική οικονομία της Κεντρικής Μακεδονίας ως έναν από τους πιο δυναμικούς πυλώνες ανάπτυξης της περιφέρειας και της χώρας συνολικά. Τόνισε την επιτακτική ανάγκη για τη δημιουργία αγροτικών συνεταιρισμών, ομάδων παραγωγών και συμπράξεων με επιχειρήσεις και ερευνητικά κέντρα για την ουσιαστική ενίσχυση του αγροτικού τομέα.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στην Κεντρική Μακεδονία λειτουργούν 196 Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και είναι αναγνωρισμένες 31 Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών. Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο στον αγροτικό τομέα της περιοχής, λειτουργώντας ως φορείς συλλογικής δράσης. Μέσω αυτών, οι αγρότες έχουν τη δυνατότητα να ενώνουν τις δυνάμεις τους, επιτυγχάνοντας καλύτερες τιμές για τα προϊόντα τους, πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις και υποδομές, και δυνατότητες εξαγωγής.
Για την Πέλλα, με την τεράστια αγροτική της παραγωγή σε οπωροφόρα (ροδάκινα, κεράσια, μήλα, ακτινίδια), ρύζι και άλλα προϊόντα, η ανάπτυξη και ενίσχυση των συνεργατικών σχημάτων είναι μονόδρομος. Η οργάνωση των παραγωγών σε ισχυρούς συνεταιρισμούς και ομάδες μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη διαπραγματευτική τους δύναμη έναντι εμπόρων και μεταποιητών, να μειώσει το κόστος παραγωγής μέσω οικονομιών κλίμακας, και να ανοίξει νέους δρόμους προς διεθνείς αγορές.
Σύγχρονες Συμπράξεις και Καινοτομία: Η Επόμενη Μέρα για την Πέλλα
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης υπογράμμισε ότι «οι σύγχρονες συμπράξεις περιλαμβάνουν τη συμβολαιακή γεωργία, τη συμμετοχή σε προγράμματα καινοτομίας και την αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών». Η γεωργία ακριβείας, μέσω αισθητήρων, δορυφορικών εικόνων και δεδομένων καιρού, εφαρμόζεται ήδη πιλοτικά σε περιοχές, ενώ μέσω των Συνεργατικών Σχημάτων Καινοτομίας (Operational Groups), προωθείται η βιώσιμη χρήση φυσικών πόρων, η προστασία του εδάφους και η μείωση του κόστους παραγωγής. Επιπλέον, οι συμπράξεις με ερευνητικούς φορείς παρέχουν επιστημονική υποστήριξη, μελέτες και καινοτόμες πρακτικές στους αγρότες.
Για την Πέλλα, αυτό σημαίνει ότι η μετάβαση στην ψηφιακή γεωργία και την καινοτομία είναι απαραίτητη. Η εφαρμογή έξυπνων συστημάτων άρδευσης, η χρήση drones για την παρακολούθηση καλλιεργειών, και η αξιοποίηση δεδομένων για τη βελτιστοποίηση της παραγωγής, μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση της αποδοτικότητας και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Ωστόσο, η έλλειψη υποδομών σε ορισμένες αγροτικές περιοχές και η αδυναμία πρόσβασης σε υψηλές ταχύτητες internet αποτελούν σοβαρά εμπόδια που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα. Επιπλέον, η εκπαίδευση των αγροτών στις νέες τεχνολογίες και η ενίσχυση της συνεργασίας τους με ερευνητικά κέντρα (όπως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) είναι καθοριστικής σημασίας.
Κυβερνητικά Μέτρα Στήριξης και το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ
Για την ενίσχυση των συνεταιρισμών και των συμπράξεων, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε σημαντικά μέτρα, όπως:
- Μείωση κατά 50% της φορολογίας για τα μέλη συνεταιρισμών και για όσους εφαρμόζουν συμβολαιακή γεωργία.
- Μείωση του φορολογικού συντελεστή στα αγροτικά συνεταιριστικά σχήματα στο 10%.
Επιπλέον, μέσα από το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027, υλοποιούνται σημαντικά έργα και επενδύσεις συνολικού ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, που περιλαμβάνουν:
- Προγράμματα για Νέους Αγρότες, ώστε να δοθεί νέα πνοή στον πρωτογενή τομέα.
- Σύσταση και λειτουργία Ομάδων Παραγωγών, θεμέλιο της σύγχρονης αγροτικής επιχειρηματικότητας.
- Συνεργασίες μέσω Επιχειρησιακών Ομάδων, για την προώθηση της καινοτομίας στον αγροτικό χώρο.
- Επενδυσεις στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων, που αυξάνουν την προστιθέμενη αξία των προϊόντων μας.
- Σχέδια Βελτίωσης θερμοκηπίων, με 50% επιδότηση και μόλις 15% ίδια συμμετοχή, καθιστώντας τις επενδύσεις προσιτές και αποδοτικές.
Αυτά τα μέτρα αποτελούν μια σημαντική ευκαιρία χρηματοδότησης για τους αγρότες της Πέλλας. Ωστόσο, η απορροφητικότητα των κονδυλίων αποτελεί πάντα μια πρόκληση. Οι τοπικοί φορείς, όπως το Επιμελητήριο Πέλλας και οι Δήμοι, πρέπει να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην ενημέρωση και υποστήριξη των αγροτών για την αξιοποίηση αυτών των προγραμμάτων. Η γραφειοκρατία και η πολυπλοκότητα των αιτήσεων μπορεί να αποτρέψουν πολλούς μικρούς παραγωγούς από την υποβολή τους.
Συνεταιριστικά Παραδείγματα και Σύγχρονες Συμπράξεις: Ο Δρόμος για την Πέλλα
Όπως τόνισε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, «Τα συνεταιριστικά παραδείγματα και οι συμπράξεις δεν αποτελούν μόνο επιλογή — αλλά αναγκαιότητα. Είναι η απόδειξη ότι όταν οι παραγωγοί ενώνουν τις δυνάμεις τους, δημιουργούν οικονομίες κλίμακας, αυξάνουν τη διαπραγματευτική τους ισχύ και δίνουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα τους».
Ο κ. Κέλλας αναφέρθηκε σε επιτυχημένα παραδείγματα όπως ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Βέροιας “VENUS GROWERS”, η ZEUS Ακτινίδια Α.Ε., και η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Θεσσαλονίκης. Αυτά τα παραδείγματα μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και μοντέλα προς μίμηση για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς και τις ομάδες παραγωγών της Πέλλας.
Η πλούσια παραγωγή της Πέλλας σε ροδάκινα, κεράσια, δαμάσκηνα, μήλα και ακτινίδια, καθώς και το ρύζι (με την Κεντρική Μακεδονία να παράγει το 86,94% της συνολικής παραγωγής ρυζιού στην Ελλάδα), τα οστρακοειδή (πάνω από 90%) και το βουβαλίσιο γάλα (αποκλειστική παραγωγή), προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες για ανάπτυξη συνεργατικών σχημάτων με έμφαση στην ποιότητα, την τυποποίηση και την εξωστρέφεια.
Η Πέλλα στο Επίκεντρο των Εξαγωγών: Προκλήσεις και Ευκαιρίες
Η Κεντρική Μακεδονία κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις ελληνικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων. Τα προϊόντα της – κυρίως νωπά φρούτα, μεταποιημένα τρόφιμα και κρασιά – εξάγονται σε περισσότερες από 50 χώρες, με κυριότερες αγορές τη Γερμανία, την Ιταλία, την κεντρική Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιαπωνία, καθώς και αναδυόμενες αγορές όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ και οι χώρες της Μέσης Ανατολής.
Για τις επιχειρήσεις της Πέλλας, η εξωστρέφεια είναι το κλειδί για την ανάπτυξη. Ωστόσο, οι προκλήσεις είναι πολλές:
- Ανταγωνισμός: Ο διεθνής ανταγωνισμός είναι σκληρός, απαιτώντας προϊόντα υψηλής ποιότητας, ανταγωνιστικές τιμές και ισχυρή επωνυμία.
- Πιστοποιήσεις και Πρότυπα: Η συμμόρφωση με διεθνείς πιστοποιήσεις και πρότυπα ποιότητας είναι απαραίτητη για την πρόσβαση σε απαιτητικές αγορές, κάτι που απαιτεί επενδύσεις και τεχνογνωσία.
- Marketing και Προώθηση: Η αποτελεσματική προώθηση των προϊόντων της Πέλλας στις διεθνείς αγορές απαιτεί εξειδικευμένο marketing και συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις.
- Εφοδιαστική Αλυσίδα: Η βελτίωση της εφοδιαστικής αλυσίδας, από το χωράφι μέχρι το ράφι του σούπερ μάρκετ στο εξωτερικό, είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της ποιότητας και την ανταγωνιστικότητα.
Ο συνδυασμός του νέου Αναπτυξιακού Νόμου, ο οποίος προσφέρει κίνητρα για επενδύσεις στη μεταποίηση και την εξωστρέφεια, με την ανάπτυξη ισχυρών συνεργατικών σχημάτων, μπορεί να προσφέρει στην Πέλλα τα απαραίτητα εργαλεία για να ξεπεράσει αυτές τις προκλήσεις και να ενισχύσει περαιτέρω τον εξαγωγικό της προσανατολισμό. Η δημιουργία επώνυμων προϊόντων Πέλλας, με έμφαση στην ποιότητα και την τοπική ταυτότητα, μπορεί να διαφοροποιήσει τα προϊόντα του Νομού και να δημιουργήσει υπεραξία.
Το Μέλλον του Αγροτικού Τομέα στην Πέλλα
Το μέλλον του αγροτικού τομέα στην Πέλλα διαγράφεται ελπιδοφόρο, υπό την προϋπόθεση ότι θα αξιοποιηθούν σωστά τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και θα ενισχυθεί η συνεργατικότητα. Η τοπική αυτοδιοίκηση, το Επιμελητήριο Πέλλας, και οι αγροτικοί σύλλογοι καλούνται να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στην ενημέρωση, καθοδήγηση και υποστήριξη των αγροτών και των επιχειρήσεων για την αξιοποίηση αυτών των ευκαιριών. Η επένδυση στην εκπαίδευση, την τεχνολογία και την καινοτομία, σε συνδυασμό με την προώθηση της συλλογικής δράσης, είναι τα κλειδιά για έναν πιο βιώσιμο, ανταγωνιστικό και εξωστρεφή αγροτικό τομέα στην Πέλλα.
