Από την 1η Ιουνίου 2021 τέθηκε σε λειτουργία η ηλεκτρονική πλατφόρμα του νέου εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών του νέου Πτωχευτικού Νόμου (Ν. 4738/2020), ή όπως ονομάζεται αλλιώς παροχή 2ης ευκαιρίας. Πρόκειται, ουσιαστικά, για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών τόσο προς το Δημόσιο (ΑΑΔΕ, ΟΤΑ κλπ), Δήμους και τα ασφαλιστικά ταμεία (ΕΦΚΑ, ΚΕΑΟ κλπ), όσο και προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, δηλαδή τις τράπεζες ή ακόμα και τις εταιρίες διαχείρισης δανείων, τα οποία έχουν χρηματικές απαιτήσεις κατά ενός οφειλέτη.
Η διαδικασία της νέας εξωδικαστικής ρύθμισης διενεργείται αποκλειστικά ηλεκτρονικά, ύστερα από σχετική αίτηση που υποβάλλει ο ενδιαφερόμενος οφειλέτης μέσω της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξωδικαστικής Ρύθμισης Οφειλών που τηρείται στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (keyd.gov.gr) ή μέσω του ofeiles.gov.gr. Την αίτηση για την υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών μπορεί να υποβάλει πλέον και κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα, συμπεριλαμβανομένων των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιχειρήσεων, με την καταχώριση των κωδικών Taxisnet.
Η ιδιομορφία του συγκεκριμένου εξωδικαστικού μηχανισμού έγκειται στο γεγονός ότι δεν δύνανται να υπαχθούν σε αυτόν οφειλέτες που είτε το σύνολο των οφειλών τους προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία είναι μικρότερο των 10.000€, είτε οφείλουν σε έναν μόνο χρηματοδοτικό φορέα το 90% τουλάχιστον των συνολικών οφειλών τους. Με λίγα λόγια, εάν ένας οφειλέτης διατηρεί οφειλή σε έναν μόνο χρηματοδοτικό φορέα (π.χ. έχει μόνο ένα στεγαστικό δάνειο), δεν μπορεί να υποβάλλει αίτηση στην πλατφόρμα, προκειμένου να υπαχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Επιπλέον, δεν μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα όσοι έχουν ήδη υποβάλλει αίτηση ή εκκρεμεί η έκδοση απόφασης ή έχουν υπαχθεί στο νόμο των υπερχρεωμένων νοικοκυριών (νόμος Κατσέλη) ή στο νόμο προστασίας κύριας κατοικία (Ν. 4605/2019) ή στο εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων (Ν. 4469/2017). Από την άλλη πλευρά, για πρώτη φορά μπορούν να υπαχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό και οφειλέτες που έχουν μεν εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές προς το σύνολο των πιστωτών τους, δηλαδή που δεν είναι σε καθυστέρηση, αλλά δυσκολεύονται αποδεδειγμένα να εξοφλήσουν, με την προϋπόθεση, όμως, να προκύπτει επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης σε ποσοστό τουλάχιστον 20%, εξαιτίας μείωσης των εισοδημάτων τους ή αύξησης των δαπανών τους.
Μετά την υποβολή της αίτησης από τον οφειλέτη, οι πιστωτές που είναι χρηματοδοτικοί φορείς μπορούν να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη, η οποία θα δίνεται αυτοματοποιημένα βάσει ειδικού αλγορίθμου που θα υπολογίζει την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη. Εφόσον, λοιπόν, συναινέσει με την πρόταση τόσο ο οφειλέτης όσο και η πλειοψηφία των πιστωτών που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, υπογράφεται η σύμβαση αναδιάρθρωσης με ηλεκτρονικό τρόπο εντός 2 μηνών από την υποβολή της αίτησης. Ωστόσο, οι πιστωτές που είναι χρηματοδοτικοί φορείς δεν δεσμεύονται από πουθενά να συμμετέχουν στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού. Αυτό σημαίνει, ότι έχουν τη δυνατότητα εντός της παραπάνω προθεσμίας των 2 μηνών να απορρίψουν την αίτηση του οφειλέτη και μην καταθέσουν καθόλου πρόταση ρύθμισης. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία συμμετέχουν αυτοδίκαια στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης και, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να προβούν και σε διαγραφή των οφειλών προς αυτούς. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα στον οφειλέτη, υπό προϋποθέσεις, σύναψης διμερών συμβάσεων με το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, δηλαδή από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την με οποιονδήποτε τρόπο περάτωση της διαδικασίας (2 μήνες), αναστέλλονται οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη, όπως διαταγές πληρωμής, κατασχέσεις, πλειστηριασμοί της κινητής και ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης της 1ης κατοικίας, εκτός αν έχει προγραμματιστεί πλειστηριασμός εντός 3 μηνών από την υποβολή της αίτησης από τον οφειλέτη.
Ο αριθμός των δόσεων θα προκύπτει μέσω του ειδικού αλγορίθμου. Ωστόσο, σύμφωνα με το νέο νόμο η αποπληρωμή των οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία μπορεί να γίνει σε έως 240 δόσεις, δηλαδή σε έως 20 χρόνια, με ελάχιστη μηνιαία δόση το ποσό των 50€, ενώ ως προς τους χρηματοδοτικούς φορείς η διευθέτηση των οφειλών μπορεί να γίνει σε έως 420 δόσεις, δηλαδή σε έως 35 χρόνια.
Κλείνοντας, πρέπει να τονιστεί ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών συνιστά ένα χρήσιμο εργαλείο για τον οφειλέτη, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε μια συμβιβαστική λύση, έτσι ώστε το χρέος του να καταστεί βιώσιμο και τελικώς ο οφειλέτης να επιτύχει μία συνολική και ευνοϊκή ρύθμιση των οφειλών του.
