Εντυπωσιακή παρουσίαση του στρατηγικού σχεδίου για την Έδεσσα από την ομάδα του Πολυτεχνείου. Πέρα από τους Καταρράκτες, η πόλη στοχεύει σε έναν πολυδιάστατο τουρισμό, συνδέοντας το νερό, τη βιομηχανική της κληρονομιά και την άγνωστη στρατιωτική της ιστορία, με στόχο την προσαρμογή στην κλιματική κρίση και τη «διανυκτέρευση».
Συνεχίστηκε με έντονο ενδιαφέρον η δεύτερη ημέρα της εκδήλωσης για τον «Σχεδιασμό και τις πολιτικές για την Έδεσσα την εποχή της κλιματικής αλλαγής». Η επιστημονική ομάδα από το Πολυτεχνείο, παρουσιάζοντας το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο, έδωσε έμφαση στη δημιουργία ενός «ρεαλιστικού μείγματος» που θα μετατρέψει την Έδεσσα από έναν προορισμό σύντομης επίσκεψης σε έναν τόπο διανυκτέρευσης και βιωματικής εμπειρίας.
Προτεραιότητα στην Κυκλοφορία και την Αντιπλημμυρική Προστασία
Ο αρχικός σχεδιασμός εστιάζει σε κρίσιμα ζητήματα υποδομών και ασφάλειας, απαραίτητα για την ανθεκτικότητα της πόλης απέναντι στην κλιματική αλλαγή:
- Κυκλοφοριακή Αποσυμφόρηση: Συζητούνται λύσεις για την κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση, τη δημιουργία πάρκινγκ και την ιδέα ενός περιφερειακού δρόμου ως αναγκαία έργα.
- Αντιπλημμυρική Προστασία: Ένας κεντρικός άξονας είναι η αντιπλημμυρική προστασία και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Συζητείται η διατήρηση μιας μεγάλης ζώνης της πόλης ελεύθερης για να απορροφά το πρώτο κύμα πλημμύρας, εάν προκύψει.
Το Νέο Αφήγημα: Νερό, Ιστορία και Σύνδεση
Ο βασικός πυρήνας της πρότασης, πέρα από το εμβληματικό σύμπλεγμα των Καταρρακτών, είναι η πλήρης αξιοποίηση και σύνδεση των ιστορικών χώρων:
- Αναβίωση του Συγκροτήματος: Η μελέτη επικεντρώνεται στην αναβίωση του συγκροτήματος Καταρράκτες – Μύλοι – Κανναβουργείο. Όπως τονίστηκε, ο στόχος είναι να αντιστραφεί το γεγονός ότι οι επισκέπτες βλέπουν μόνο τους Καταρράκτες και φεύγουν.
- Συνεκτική Εμπειρία: Θέλει να χτιστεί ένα συνεκτικό αφήγημα που θα παροτρύνει τον επισκέπτη να ολοκληρώσει τη βόλτα μέχρι το υπό αποκατάσταση Καναβουργείο. Η ιστορική σύνδεση είναι άρρηκτη: «Δεν θα υπήρχαν οι μύλοι χωρίς τους καταρράκτες».
- Θεματικοί Μύλοι: Προτείνεται στους παλιούς μύλους να δημιουργηθούν θεματικές ενότητες που να συνδέουν την προβιομηχανική ιστορία με τη σύγχρονη ζωή:
- Κλιματική Αλλαγή και διαχείριση νερού.
- Οικονομία, Γεωργία, Γαστρονομία.
- Βιομηχανική Ιστορία και κοινωνική διαμόρφωση.
- Παράδοση, Παραμύθια, Τέχνη.
Αξιοποίηση «Κρυμμένης» Ιστορίας: Μακεδονικό Μέτωπο
Μια σημαντική πρόταση από τους συμμετέχοντες (Ορειβατικός Σύλλογος) και άμεσα αποδεκτή από την ομάδα, αφορά την ανάδειξη της στρατιωτικής ιστορίας της περιοχής και ειδικά του Μακεδονικού Μετώπου του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
- Μνημεία Μνήμης: Υπάρχουν διάσπαρτα μνημεία και μνήματα (Σέρβων, Γάλλων, Βρετανών) στην ευρύτερη περιοχή. Η αξιοποίηση περιλαμβάνει:
- Δημιουργία μονοπατιών μνήμης στα βουνά.
- Εντοπισμός και ανάδειξη των μνημείων.
- Δημιουργία εκθετηρίου χώρου (πιθανόν στον Σιδηροδρομικό Σταθμό, που αποτέλεσε και σημείο απελευθέρωσης).
- Διοργάνωση ιστορικών περιπάτων (με μικρό ή μηδενικό κόστος), ένα εργαλείο που έχει αποδειχθεί επιτυχημένο σε άλλες πόλεις.
Ολοκληρωμένες Διαδρομές και Σύνδεση με το Κέντρο
Τονίστηκε η ανάγκη να ενσωματωθούν στο σχέδιο εναλλακτικές διαδρομές και να υπάρξει συνεκτικότητα μεταξύ του τουριστικού και του εμπορικού κέντρου της πόλης.
- Τρίγωνο Αξιοθέατων: Ο σχεδιασμός ορίζει ένα «Τρίγωνο» με βάση το σύστημα Καταρράκτες-Μύλοι-Καναβουργείο, κάτω από αυτό ο Λόγκος (ο αρχαιολογικός χώρος) και στην κορυφή το Κησκόριον (το κέντρο).
- Περίπατος του Κέντρου: Ο Εμπορικός Σύλλογος πρότεινε τη δημιουργία ενός τουριστικού περιπάτου που θα φέρει τους επισκέπτες από τους Καταρράκτες στο κέντρο, περιλαμβάνοντας το Μουσείο του Γεσιού, το ανακαινιζόμενο Τέμενος (πολυχώρος) και τη Βυζαντινή γέφυρα (Κιουπρί), επιστρέφοντας πάλι μέσω παραποτάμιας διαδρομής.
- Στόχος η Διανυκτέρευση: Ο απώτερος στόχος είναι να δοθεί στον επισκέπτη πολυδιάστατη εμπειρία ώστε να παραμείνει για «μία-δύο διανυκτερεύσεις» και όχι για μία-δύο ώρες.
Ανοικτά Ζητήματα: Φορείς και Χρήσεις
Σημαντικά ζητήματα που τέθηκαν προς διευκρίνιση είναι:
- Φορέας Διαχείρισης: Η ανάγκη δημιουργίας ενός φορέα (πέραν του Δήμου) που θα αναλάβει την υλοποίηση και τη λειτουργία των έργων, καθώς ο Δήμος δεν διαθέτει τις απαραίτητες επιστημονικές δυνατότητες.
- Χρήση Πολυχώρου Τεμένους: Η αναζήτηση ισορροπίας χρήσης με την Αρχαιολογική Υπηρεσία για το ανακαινιζόμενο τέμενος/πολυχώρο, ώστε να μην καταλήξει ένα κτίριο με περιορισμένη λειτουργία.
