Έδεσσα, Πέλλα. Μια θύελλα αλλαγών και ανατροπών φαίνεται να σαρώνει τον αγροτικό κόσμο, με επίκεντρο τον πολύπαθο Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Οι πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, στην εκπομπή «Καλημέρα» του ΣΚΑΪ, δεν ήταν απλώς εξαγγελίες. Ήταν μια σαφής δέσμευση για κάθαρση, μια υπόσχεση για δικαιοσύνη που αγγίζει άμεσα τους χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους της Πέλλας, οι οποίοι για χρόνια βιώνουν στο πετσί τους τις αγκυλώσεις, τις στρεβλώσεις και, ενίοτε, τις σκιές που πλανώνται πάνω από τις αγροτικές επιδοτήσεις.
Ο νομός μας, με τον κάμπο των Γιαννιτσών να παράγει πλούτο σε φρούτα και λαχανικά, τα ορεινά της Αλμωπίας να φιλοξενούν κτηνοτροφία αιώνων και τις δενδρώδεις καλλιέργειες γύρω από την Έδεσσα και τη Σκύδρα να αποτελούν εθνικό κεφάλαιο, εξαρτάται άμεσα από την ορθή λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΕΛΓΑ. Και ακριβώς εκεί, ο Υπουργός υπόσχεται “χειρουργικές” παρεμβάσεις.
Το Σχέδιο Δράσης: Τρία Βήματα για να Ξεβρωμίσει το Τοπίο
Ο κ. Τσιάρας επιβεβαίωσε ότι το Υπουργείο εκπονεί ένα αυστηρό σχέδιο δράσης (action plan), με την πλήρη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του αρμόδιου Επιτρόπου Γεωργίας. Το σχέδιο αυτό δεν είναι απλώς ένα ευχολόγιο, αλλά προβλέπει τρία συγκεκριμένα βήματα που φιλοδοξούν να αλλάξουν την εικόνα του Οργανισμού:
- Το Πληροφοριακό Σύστημα Πίσω στον ΟΠΕΚΕΠΕ: Τέλος στο Μπάχαλο των Δεδομένων; Η επιστροφή της διαχείρισης του πληροφοριακού συστήματος στον ίδιο τον Οργανισμό, με στόχο τον πλήρη έλεγχο και την ασφάλεια των δεδομένων, είναι ένα κομβικό σημείο. Πόσες φορές αγρότες από την Πέλλα, από τον παραγωγό ροδάκινων της Σκύδρας μέχρι τον καλλιεργητή σιτηρών στην Πέλλα, έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με τεχνικά αδιέξοδα, χαμένες αιτήσεις ή ανακρίβειες στα στοιχεία τους; Η διασφάλιση της ακέραιας και ασφαλούς διαχείρισης των πληροφοριών είναι το πρώτο βήμα για να χτιστεί εκ νέου η εμπιστοσύνη. Μένει να δούμε αν αυτή η “επιστροφή” θα σημάνει και την πραγματική απαγκίστρωση από παθογένειες που είχαν μετατρέψει το σύστημα σε “μαύρη τρύπα”.
- Τα Σχέδια Βόσκησης: Η Τελευταία Πράξη στο Δράμα των Κτηνοτρόφων; Ο Υπουργός δήλωσε πως «είμαστε πάρα πολύ κοντά στο να συμπληρωθούν τα τεύχη δημοπράτησης» για την ολοκλήρωση των σχεδίων βόσκησης. Αυτή η εξέλιξη είναι ανάσα ζωής για τους κτηνοτρόφους της Πέλλας, οι οποίοι έχουν δει τα τελευταία χρόνια να παίζεται ένα «βρώμικο» παιχνίδι με τους βοσκοτόπους. Από τα ορεινά του Βόρα (Καϊμακτσαλάν), όπου κτηνοτρόφοι από όλη την Ελλάδα διεκδικούν δικαιώματα βοσκής, μέχρι τις ημεροβοσκές του Πάικου και τις πεδινές περιοχές, η “τεχνική λύση” του παρελθόντος δημιούργησε στρεβλώσεις, αδικίες και οξύτατες αντιπαραθέσεις. Η ολοκλήρωση των σχεδίων υπόσχεται να βάλει τάξη στο χάος και να διασφαλίσει ότι οι πραγματικοί κτηνοτρόφοι, αυτοί που ζουν και παράγουν στην Πέλλα, θα έχουν πρόσβαση στους πόρους που τους αναλογούν.
- Εντατικοποίηση Ελέγχων: Θα Σταματήσει η Απάτη των Επιδοτήσεων; Η υπόσχεση για εντατικοποίηση των ελέγχων, με στόχο τη διαφάνεια στις πληρωμές και την αποτροπή καταχρήσεων, είναι ίσως η πιο “σκληρή” αλλά και η πιο αναγκαία δέσμευση. Πόσες ιστορίες δεν έχουν ακουστεί στην Πέλλα για «επιδοτήσεις του καναπέ», για «μαϊμού» καλλιέργειες και για άτομα που εισπράττουν χρήματα χωρίς να έχουν καμία πραγματική αγροτική δραστηριότητα; Οι συνεπείς αγρότες του νομού, αυτοί που ξενυχτούν στα χωράφια και τις στάνες, έχουν απαιτήσει επανειλημμένα την αυστηροποίηση των ελέγχων. Μόνο έτσι θα αποκατασταθεί το αίσθημα δικαιοσύνης και θα τιμωρηθούν όσοι εκμεταλλεύονται το σύστημα.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στο Παιχνίδι: Δεν Υπάρχουν «Δικές μας» Υποθέσεις
Ο κ. Τσιάρας δεν απέφυγε την «καυτή πατάτα» της απομάκρυνσης του πρώην προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Νίκου Σαλάτα, εξηγώντας πως δεν αφορούσε τη διοίκησή του, αλλά το «λάθος μήνυμα» προς την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Η δήλωσή του ότι «Ο ΟΠΕΚΕΠΕ και το Υπουργείο δεν μπορεί να βρίσκονται σε αντιδικία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία» είναι εξαιρετικά σημαντική. Σηματοδοτεί μια οριστική ρήξη με λογικές του παρελθόντος, όπου οι κρατικοί μηχανισμοί προσπαθούσαν να «κουκουλώσουν» ή να υποβαθμίσουν τις ευρωπαϊκές έρευνες.
Η διαβεβαίωση για «πλήρη συνεργασία» με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, σε έρευνες που αφορούν πράξεις και πρακτικές από την προηγούμενη δεκαετία μέχρι και το 2022, είναι το κλειδί. Αυτό σημαίνει ότι οι «ιστορίες» για παράνομες επιδοτήσεις που κυκλοφορούσαν στα καφενεία της Αριδαίας, της Κρύας Βρύσης και των Προμάχων θα βρεθούν στο μικροσκόπιο. Η υπόσχεση ότι «τα χρήματα που ελήφθησαν παρανόμως θα επιστραφούν», σύμφωνα με τη δικαστική διαδικασία, είναι ένα μήνυμα που θέλουν να ακούσουν και να δουν στην πράξη οι χιλιάδες έντιμοι αγρότες της Πέλλας. Δεν είναι θέμα κομματικό, είναι θέμα δικαιοσύνης και αξιοπιστίας του συστήματος.
ΕΛΓΑ: Τέλος στις Χρόνιες Αγκυλώσεις για τους Αγρότες της Πέλλας;
Πέραν του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο Υπουργός προανήγγειλε και αλλαγή στον Κανονισμό του ΕΛΓΑ, με στόχο τη δικαιότερη και ταχύτερη αποζημίωση των αγροτών. Αυτό είναι ένα ζωτικής σημασίας θέμα για την Πέλλα, έναν νομό που πλήττεται συχνά από φυσικές καταστροφές. Πόσες φορές δεν έχουμε δει παγετούς να καταστρέφουν τις ανθισμένες ροδακινιές και κερασιές, ή χαλάζι να «χτυπά» την παραγωγή μήλων;
Οι χρόνιες καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις και η γραφειοκρατική πολυπλοκότητα του ΕΛΓΑ έχουν οδηγήσει σε απόγνωση πολλούς παραγωγούς. Η δρομολόγηση ενός «πιο λειτουργικού και ευέλικτου μοντέλου» είναι ένα πάγιο αίτημα των Αγροτικών Συλλόγων του νομού, όπως του Αγροτικού Συλλόγου Γιαννιτσών ή του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Αλμωπίας. Αν αυτή η αλλαγή υλοποιηθεί, θα αποτελέσει ένα δίχτυ ασφαλείας για τους αγρότες της Πέλλας, επιτρέποντάς τους να ανακάμπτουν πιο γρήγορα από τις απώλειες.
Οι εξαγγελίες του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, αφήνουν μια γεύση αισιοδοξίας, αλλά και μια αίσθηση αναμονής. Η Πέλλα, με την ισχυρή αγροτική της παράδοση και την επιμονή των ανθρώπων της, περιμένει να δει τις υποσχέσεις να μετουσιώνονται σε πράξη. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να πούμε με βεβαιότητα ότι η εποχή της κομπίνας και της αδιαφάνειας ανήκει οριστικά στο παρελθόν.