Ανοιχτές «Πληγές» σε Δήμους και Περιφέρειες: Ο Νέος Κώδικας Φέρνει Απλοποίηση, Όχι Πόρους

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση εισέρχεται σε μια νέα εποχή, καθώς το Υπουργείο Εσωτερικών θέτει σε διαβούλευση τον νέο Κώδικα των ΟΤΑ. Στην Πέλλα, με τους Δήμους της να δίνουν καθημερινά τη μάχη της εξυπηρέτησης του πολίτη και της αγροτικής ανάπτυξης, η είδηση γίνεται δεκτή με ένα κράμα αισιοδοξίας για την απλοποίηση και επιφυλακτικότητας για τα ουσιαστικά προβλήματα που παραμένουν άλυτα.

Ενώ ο νέος Κώδικας υπόσχεται περιορισμό της γραφειοκρατίας και διασφάλιση της κυβερνησιμότητας Δήμων και Περιφερειών – με τον ορισμό του ορίου εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών στο 42% – τα «καυτά» ζητήματα που απασχολούν την τοπική κοινωνία της Πέλλας και ολόκληρης της χώρας παραμένουν τα ίδια: η χρηματοδότηση και τα κενά σε προσωπικό.

«Μεγάλη Αλλαγή» αλλά Χωρίς Βαθιές Τομές

Ο Υφυπουργός Εσωτερικών, Βασίλης Σπανάκης, κατά την έναρξη του 1ου Πολυθεματικού Συνεδρίου των ΟΤΑ στα Ιωάννινα, έκανε λόγο για μια «μεγάλη αλλαγή υπέρ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης». Ο νέος Κώδικας, όπως τόνισε, επικαιροποιεί, κωδικοποιεί και κυρίως απλουστεύει μια δαιδαλώδη νομοθεσία δεκαετιών, συμβάλλοντας στην άρση ασαφειών και στην εξάλειψη εκατοντάδων ανενεργών διατάξεων.

Οι βασικές αλλαγές περιλαμβάνουν:

• Εκλογικό Όριο: Ορίζεται στο 42% για την εκλογή δημάρχου/περιφερειάρχη από την πρώτη Κυριακή, ενισχύοντας τη σταθερότητα της διοίκησης.
• Εκλογική Περιφέρεια: Κάθε Δήμος μετατρέπεται σε ενιαία εκλογική περιφέρεια.
• Ηλεκτρονική Ψηφοφορία: Δίνεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τους εκλογείς που το επιθυμούν.
• Λογοδοσία: Θεσπίζεται ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας του Δημοτικού/Περιφερειακού Συμβουλίου κάθε τέσσερις μήνες.

Από την πλευρά της ΚΕΔΕ, εκφράζεται η διαπίστωση ότι ο Κώδικας «δεν κάνει βαριές και βαθιές τομές». Ο Α΄ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, σημείωσε πως η λογική του Κώδικα είναι η τακτοποίηση εκκρεμοτήτων και όχι η δομική μεταρρύθμιση που οραματίζεται η Αυτοδιοίκηση, πιθανώς λόγω του μεγάλου πολιτικού κόστους και των απαιτούμενων πόρων.

Η «Καρδιά» του Προβλήματος: Χρηματοδότηση και Ελλείψεις

Εκεί που οι Δήμοι της Πέλλας και ολόκληρης της χώρας «πονούν» είναι το οικονομικό ζήτημα. Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου, έθεσε το πρόβλημα με γλαφυρό τρόπο: «Κονδύλια για έργα υπάρχουν πολλά, αλλά δεν μπορείς να πληρώσεις δεκάρα για φως, νερό, τηλέφωνο».

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:

• Απαιτούμενοι Πόροι: Η Αυτοδιοίκηση δικαιούται, σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, πόρους της τάξης των $8,2$ δισ. ευρώ.
• Πόροι που Δόθηκαν: Έλαβαν περίπου $2,7$ δισ. ευρώ (με την τακτική επιχορήγηση να ανέρχεται στα $2,8$ δισ. ευρώ μετά την προσθήκη των $940$ εκατ. ευρώ).

Όπως τονίστηκε, ουδέποτε δόθηκε στην Αυτοδιοίκηση το ποσό που δικαιούται, με αποτέλεσμα να παραμένει στις χρηματοδοτήσεις της μνημονιακής εποχής. Αυτή η οικονομική ασφυξία καθιστά δύσκολη τη λειτουργία των Δήμων, πόσο μάλλον την ανάληψη των πολλαπλών αρμοδιοτήτων που τους έχουν ανατεθεί χωρίς την αντίστοιχη στελέχωση με προσωπικό.

Ηχηρή Διαμαρτυρία στη Βουλή

Ενόψει της συζήτησης και ψήφισης του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2026, η ΚΕΔΕ κλιμακώνει τη διαμαρτυρία της για τα οικονομικά.

• Συγκέντρωση Διαμαρτυρίας: Τρίτη, 16 Δεκεμβρίου και ώρα 12 το μεσημέρι στη Βουλή.
• Συμβολικό Κλείσιμο: Την ίδια ημέρα, οι Δήμοι θα προχωρήσουν σε συμβολικό κλείσιμο των Δημαρχείων τους.

Η κίνηση αυτή στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα και εκφράζει την ενιαία και δυναμική στάση των Δήμων της χώρας.

Προβληματισμός για την Ηλεκτρονική Ψήφο

Ιδιαίτερη προσοχή και επιφυλακτικότητα εκφράστηκε από τον Αντιπρόεδρο της ΚΕΔΕ, κ. Κωνσταντέλλο, για την ηλεκτρονική απομακρυσμένη ψήφο.

Τόνισε πως, ενώ ο ισχύων εκλογικός νόμος ήταν αυτός που ζήτησε η Αυτοδιοίκηση για την αντιμετώπιση της ακυβερνησίας, το θέμα της ηλεκτρονικής ψήφου χρήζει πολύ προσεκτικής μελέτης και συνεννόησης. Ο προβληματισμός έγκειται στην προστασία της πραγματικής έκφρασης των εκλογέων, καθώς, όπως είπε χαρακτηριστικά, «η εκλογή ενός δημάρχου μέσα από μία κάλπη που ο ψηφοφόρος καταθέτει την ψήφο του σαν να συμμετέχει σε παίγνιο πιθανοτήτων δεν αποτελεί πολιτική πράξη».

Συμπερασματικά, ο νέος Κώδικας των ΟΤΑ είναι ένα βήμα προς τον εκσυγχρονισμό και την απλοποίηση, το οποίο χαιρετίζεται. Ωστόσο, για τους Δήμους της Πέλλας και ολόκληρης της Ελλάδας, οι διοικητικές μεταρρυθμίσεις δεν αρκούν χωρίς τους απαραίτητους πόρους και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, που αποτελούν το πραγματικό «κλειδί» για τη βιωσιμότητά τους.