Η ακρίβεια έχει… λυγίσει τους καταναλωτές

• Σημάδια βελτίωσης παρουσιάζει η αγορά εργασίας, όμως η χώρα μας παραμένει στις τελευταίες θέσεις της Ε.Ε.

• Τι δείχνουν τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ

«Σκοπός δεν είναι μόνο να μιλάμε για μείωση του πληθωρισμού, αλλά για μείωση των τιμών πια, στο ράφι, προς όφελος του καταναλωτή, ειδικά στο σούπερ μάρκετ και ειδικά στα τρόφιμα», τόνισε χθες ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης κατά την σύσκεψη που είχε με τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης κι αυτό ακριβώς περιμένουν εναγωνίως να δουν τα νοικοκυριά, η πλειοψηφία των οποίων τα βγάζει πολύ δύσκολα πέρα! Μέχρι στιγμής η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού δεν αποτυπώνεται και στις τιμές των βασικών προϊόντων, αρκετά εκ των οποίων μάλιστα εξακολουθούν να τραβούν ανεξήγητα την ανηφόρα! 

Όπως και να’ χει, η Κυβέρνηση θα πρέπει να τρέξει με πιο γρήγορους ρυθμούς, καθώς οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί βρίσκονται ήδη στο «κόκκινο»! Η ακρίβεια έχει εξαντλήσει τους καταναλωτές, καθώς το διαθέσιμο εισόδημα… ροκανίζεται, ενώ οι υποχρεώσεις των νοικοκυριών είναι πολλές! 

Αποθαρρυντικά τα στοιχεία

Αλλά και στην ετήσια έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ τα στοιχεία για τη διαβίωση των νοικοκυριών είναι αποθαρρυντικά, αφού η χώρα μας την περίοδο 2019-2023 καταγράφει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση του πραγματικού εισοδήματος από εργασία (-8,3%) σε σχέση με όλες τις  χώρες της ΕΕ-27. Την τριετία 2021-2023 περίπου το 36% των νοικοκυριών στην Ελλάδα  αντεπεξερχόταν με πολύ μεγάλη δυσκολία στις δαπάνες για την κάλυψη των βασικών του αναγκών. Το 2023 το ποσοστό των εργαζομένων με σύμβαση μερικής απασχόλησης που αντιμετώπισε κίνδυνο φτώχειας στην εργασία αυξήθηκε κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες, με σχεδόν 22 στους 100 εργαζομένους να έχουν διαθέσιμο εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ στην ίδια συνθήκη βρέθηκαν 9 στους 100 απασχολουμένους με σύμβαση πλήρους απασχόλησης!

Όπως τονίζεται στην Έκθεση τα ευρήματα πολλών από τους δείκτες κοινωνικής βιωσιμότητας στην Ελλάδα δείχνουν μια επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών μετά το 2020 ως αποτέλεσμα της επίδρασης της πανδημική κρίσης, της κρίση κόστους ζωής αλλά και της αναποτελεσματικότητας της ασκούμενης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Το 2023 το 21,8% των ανηλίκων και το 18,3% των ενηλίκων βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας. Την ίδια χρονιά το 27,5% των ατόμων με επίπεδο εκπαίδευσης 0-2, το 18,5% των ατόμων με επίπεδο εκπαίδευσης 3-4 και το 7,6% με επίπεδο εκπαίδευσης 5-8 βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας. 

Σημάδια βελτίωσης, αλλά…

Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία της Έκθεσης για τον τομέα της απασχόλησης. Είναι μεν θετικό ότι η κατάσταση της αγοράς εργασίας πέρυσι συνέχισε να παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης, ωστόσο οι επιδόσεις της χώρας μας σε μια σειρά βασικών δεικτών που προσδιορίζουν τον βαθμό και τις προοπτικές ένταξης στην αγορά εργασίας, την ποιότητα της απασχόλησης, τις αμοιβές, την προστασία και τη θεσμική ενδυνάμωση των εργαζομένων συνεχίζουν να αποκλίνουν σημαντικά από τις αντίστοιχες στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Το 2023 το ποσοστό απασχόλησης στην Ελλάδα, αν και αυξημένο έναντι του 2022, διαμορφώθηκε στο 61,8%, επίδοση που κατατάσσει τη χώρα μας στην προτελευταία θέση μεταξύ των κρατών-μελών. Το ποσοστό αυτό είναι 8,6 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ και άνω των 10 ποσοστιαίων μονάδων χαμηλότερο από το αντίστοιχο άλλων οικονομιών της περιφέρειας της ΕΕ και της ανατολικής Ευρώπης.

 Αποκλίσεις…

Η έκθεση επικεντρώνεται και στην μεγάλη η απόκλιση των ποσοστών απασχόλησης μεταξύ  συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων. Ειδικότερα, η απόκλιση του ποσοστού απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ελλάδα το 2023 ανήλθε στις 18 ποσοστιαίες μονάδες, τιμή που είναι η υψηλότερη στην ΕΕ. Επιπλέον, η απόκλιση του ποσοστού απασχόλησης των ατόμων ηλικίας 15-29 ετών από το αντίστοιχο εκείνων ηλικίας 50-64 ετών ανήλθε στις 27,4 ποσοστιαίες μονάδες, η έβδομη μεγαλύτερη μεταξύ των κρατών-μελών της Ένωσης. 

Επίσης, μεγάλη είναι η διαφορά των ποσοστών απασχόλησης ανά περιφέρεια της  χώρας. Τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης το 2023 εμφάνισαν οι περιφέρειες  Πελοποννήσου (65,5%), Αττικής (64%), Στερεάς Ελλάδας (63,2%) και Κρήτης (63%), ενώ τα χαμηλότερα οι περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας (55,6%), Θεσσαλίας (58%) και  Δυτικής Ελλάδας (59,4%). Επιπλέον, στις περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας και Νοτίου  Αιγαίου εντοπίζεται η μεγαλύτερη απόκλιση του ποσοστού απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών (27,2 και 24 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα), ενώ η χαμηλότερη σημειώθηκε στην περιφέρεια Αττικής (14 ποσοστιαίες μονάδες), ακολουθούμενη από την περιφέρεια Ηπείρου (15,7 ποσοστιαίες μονάδες).

Η ανεργία…

Στην ετήσια έκθεση γίνεται αναφορά και στην ανεργία, το ποσοστό της οποίας αν και παρουσιάζει σημαντική μείωση, ακόμη παραμένει σε υψηλά επίπεδα, συγκριτικά πάντα με τις άλλες χώρες της Ε.Ε. Όπως αναφέρεται σχετικά, το 2023 διαμορφώθηκε στο 11,1%, που αποτελεί το δεύτερο υψηλότερο μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ. Επιπλέον, το  ποσοστό ανεργίας των γυναικών ηλικίας 15-74 ετών στην Ελλάδα ανήλθε το 2023 στο 14,3% (το υψηλότερο στην ΕΕ), καταγράφοντας απόκλιση 5,8 ποσοστιαίων μονάδων από το αντίστοιχο των ανδρών. Παρά τη μείωσή του, έντονο παραμένει επίσης το  πρόβλημα της ανεργίας των νέων, με το ποσοστό των ανέργων ηλικίας 15-29 ετών πέρυσι να ανέρχεται στο 21,8%.