Η εξαφάνιση της κτηνοτροφίας
Η Πέλλα θυσία στο βωμό της αδικίας – Γιατί 4 ευρώ το κεφάλι όταν αλλού δίνουν 14;
Ρεπορτάζ: Μίλτος Παπαδημητρίου
Σε μια εποχή όπου οι κτηνοτρόφοι παλεύουν για την επιβίωσή τους, ο νομός Πέλλας, ένας τόπος με πλούσια αγροτική παράδοση, βλέπει τους ανθρώπους του μόχθου να αντιμετωπίζουν την απόλυτη αδικία. Με μια απόφαση που προκαλεί οργή, η Πολιτεία επιλέγει να επιδοτήσει τους κτηνοτρόφους της Πέλλας με ψίχουλα, 4 ευρώ ανά ζώο, την ώρα που σε άλλους νομούς της χώρας, το αντίστοιχο ποσό φτάνει τα 14 ευρώ. Μια άνιση μεταχείριση που καταδεικνύει την παντελή αδιαφορία για έναν κλάδο που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της τοπικής οικονομίας. Είναι μια πολιτική επιλογή που όχι μόνο υποτιμά τον κόπο και τον ιδρώτα των παραγωγών, αλλά θέτει και σε κίνδυνο το μέλλον της κτηνοτροφίας στην περιοχή, μετατρέποντας την Πέλλα σε θύμα μιας άδικης κατανομής πόρων.
Σε έναν τόπο όπου το χώμα μιλάει, όπου η γη γεννάει και θρέφει, η Πέλλα, η καρδιά του πρωτογενούς τομέα, βλέπει τους κτηνοτρόφους της να αντιμετωπίζουν την απόλυτη αδικία. Ενώ η κτηνοτροφία, ένας από τους κύριους πυλώνες της οικονομίας της περιοχής, μαραζώνει υπό το βάρος του αυξημένου κόστους και των ασθενειών, η Πολιτεία όχι μόνο στέκεται αδιάφορη, αλλά και ενισχύει την αίσθηση της εγκατάλειψης με μια απόφαση που προκαλεί οργή. Η ενίσχυση των 4 ευρώ ανά ζώο, όταν σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, με παρόμοια ή και μικρότερη δυναμική, η επιδότηση αγγίζει τα 14 ευρώ, δεν είναι απλώς μια άνιση μεταχείριση. Είναι μια πρόκληση, μια ταφόπλακα στα όνειρα, τους κόπους και τις ελπίδες των ανθρώπων που με ιδρώτα και αίμα κρατούν ζωντανό τον τόπο τους.
Η αδικία που πληγώνει
Ο νομός Πέλλας, ένας τόπος με πλούσια αγροτική παράδοση και μια δυναμική κτηνοτροφία, δέχεται ένα ισχυρό χτύπημα. Η πρόσφατη απόφαση της Πολιτείας για την επιδότηση των κτηνοτρόφων, με στόχο την κάλυψη των ζημιών από ζωονόσους και το αυξημένο κόστος παραγωγής, αποδεικνύεται βαθιά άδικη και προσβλητική για τους παραγωγούς της περιοχής. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί, οι κτηνοτρόφοι της Πέλλας θα λάβουν την ελάχιστη ενίσχυση των 4 ευρώ ανά ενήλικο θηλυκό αιγοπρόβατο, την ώρα που συνάδελφοί τους σε άλλους νομούς, όπως η Χαλκιδική, η Αιτωλοακαρνανία και η Λάρισα, θα επιδοτηθούν με το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 14 ευρώ.
Αυτή η άνιση κατανομή των πόρων δεν είναι τυχαία. Αποκαλύπτει μια βαθύτερη αδιαφορία και μια συστηματική παραμέληση των αναγκών της Πέλλας από την κεντρική εξουσία. Τα 4 ευρώ δεν μπορούν να καλύψουν ούτε στο ελάχιστο το κόστος των ζωοτροφών, των φαρμάκων και της ενέργειας, πόσο μάλλον τις ζημιές από ασθένειες που έχουν αποδεκατίσει τα κοπάδια. Για τους κτηνοτρόφους της Πέλλας, αυτή η απόφαση ισοδυναμεί με μια κοροϊδία. Είναι σαν να τους λένε: «Ο κόπος σας, οι αγωνίες σας και οι ζημιές σας δεν αξίζουν όσο των άλλων».
Η κτηνοτροφία στην Πέλλα δεν είναι απλώς μια επαγγελματική δραστηριότητα. Είναι ένας τρόπος ζωής. Είναι η ψυχή του τόπου. Με 399 κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις στον Δήμο Πέλλας, ο κλάδος αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της τοπικής οικονομίας. Χοιροτροφία, αιγοπροβατοτροφία, βοοειδή. Οι κτηνοτρόφοι της Πέλλας έχουν επιδοθεί σε μια επίμονη και αδιάκοπη μάχη για να κρατήσουν ζωντανές τις μονάδες τους, να παράγουν ποιοτικά προϊόντα και να διατηρήσουν τις παραδόσεις του τόπου. Όμως, η Πολιτεία, αντί να τους ανταμείψει, τους τιμωρεί, δείχνοντας για ακόμη μια φορά ότι η περιφέρεια είναι το τελευταίο που την ενδιαφέρει.
Η κριτική στους Βουλευτές: Σιωπή και αποδοχή
Η μεγαλύτερη κριτική για αυτή την άδικη κατάληξη δεν μπορεί παρά να στραφεί στους εν ενεργεία Βουλευτές του νομού Πέλλας. Η σιωπή τους και η φαινομενική τους αποδοχή της κατάστασης είναι εκκωφαντική. Ποια ήταν η στάση τους όταν έλαβαν χώρα οι συζητήσεις για την κατανομή των κονδυλίων; Ποια ήταν η αντίδρασή τους όταν διαπίστωσαν ότι ο νομός τους, η εκλογική τους περιφέρεια, θα λάβει την ελάχιστη δυνατή επιδότηση; Η απορία παραμένει αναπάντητη.
Οι Βουλευτές, ως εκπρόσωποι των πολιτών, έχουν το χρέος να διεκδικούν, να φωνάζουν, να αγωνίζονται για τα συμφέροντα της περιοχής που τους εμπιστεύτηκε την ψήφο της. Σε αυτή την περίπτωση, όμως, η απουσία τους είναι αισθητή. Η έλλειψη δυναμικής παρέμβασης και η μη ανάδειξη του ζητήματος δείχνει είτε παντελή άγνοια για τα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα είτε, ακόμα χειρότερα, πλήρη αδιαφορία.
Η αποτυχία τους να διασφαλίσουν μια δίκαιη μεταχείριση για τους κτηνοτρόφους της Πέλλας δεν είναι απλώς μια πολιτική ήττα. Είναι μια προδοσία της εμπιστοσύνης των ψηφοφόρων τους. Οι κτηνοτρόφοι, οι οικογένειές τους και όλοι οι πολίτες της Πέλλας που ζουν από τον πρωτογενή τομέα, έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν εξηγήσεις. Γιατί η Πέλλα, που παράγει πλούτο και ζωή, αντιμετωπίζεται ως ένας νομός δεύτερης κατηγορίας; Ποιοι είναι οι λόγοι πίσω από αυτή την ταπεινωτική απόφαση;
Η απάντηση βρίσκεται στη σφαίρα της πολιτικής σκοπιμότητας και της κεντρικής διαχείρισης. Οι αποφάσεις λαμβάνονται μακριά από τα προβλήματα της περιφέρειας, με κριτήρια που δεν έχουν καμία σχέση με τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων. Η Πέλλα, με τη σιωπή των εκπροσώπων της, γίνεται υποχείριο αυτών των αποφάσεων, με αποτέλεσμα να βρίσκεται στο περιθώριο της ανάπτυξης και της στήριξης.
Η εξαφάνιση της κτηνοτροφίας
Το πλήρες κείμενο
Σε μια περίοδο όπου οι προκλήσεις για τον πρωτογενή τομέα της Ελλάδας είναι περισσότερες από ποτέ, ο νομός Πέλλας, ένας από τους σημαντικότερους αγροτικούς και κτηνοτροφικούς πυλώνες της χώρας, δέχεται ένα ακόμα πλήγμα. Η πρόσφατη απόφαση της Πολιτείας για την επιδότηση των κτηνοτρόφων με ποσά που προκαλούν οργή και αγανάκτηση αποκαλύπτει μια βαθιά ριζωμένη αδικία και μια συστηματική υποτίμηση των κόπων των παραγωγών της περιοχής.
Ο νομός Πέλλας, με συνολική έκταση περίπου 2.506 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 126.740 κατοίκων, αποτελεί μια περιοχή με έντονο αγροτικό χαρακτήρα. Το γεωγραφικό του ανάγλυφο, με το 79% των εκτάσεών του να είναι πεδινές, ευνοεί την ανάπτυξη τόσο της γεωργίας όσο και της κτηνοτροφίας. Τα ιστορικά στοιχεία από το 1997, αν και παλιά, αποδεικνύουν τη δυναμική της περιοχής, με χιλιάδες ζώα να εκτρέφονται και τόνους κρέατος και γάλακτος να παράγονται. Σήμερα, η εικόνα μπορεί να έχει αλλάξει, αλλά η ουσία παραμένει η ίδια: η κτηνοτροφία είναι ζωντανή και αποτελεί βασικό κομμάτι της οικονομίας.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, μόνο στον Δήμο Πέλλας καταγράφονται 399 κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. Αυτός ο αριθμός αποτελεί μια ισχυρή ένδειξη της έκτασης της δραστηριότητας στην περιοχή. Εντοπίζονται μονάδες με χοίρους, βοοειδή, αιγοπρόβατα, ενώ υπάρχουν και εξειδικευμένες μονάδες, όπως αυτή της φυλής Lacaune στο Νησί Έδεσσας, που δείχνουν ότι οι κτηνοτρόφοι της Πέλλας δεν είναι στατικοί, αλλά εξελίσσονται και υιοθετούν σύγχρονες μεθόδους παραγωγής.
Όμως, αυτή η δυναμική έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ελάχιστη στήριξη που λαμβάνουν. Η απόφαση να επιδοτηθούν με 4 ευρώ ανά ζώο, ενώ άλλοι νομοί, όπως η Χαλκιδική, λαμβάνουν 14 ευρώ, είναι μια προσβολή. Είναι σαν να τους λένε ότι ο τόπος τους δεν είναι τόσο σημαντικός, ότι οι ζημιές τους δεν είναι τόσο σοβαρές. Η διαφορά των 10 ευρώ ανά ζώο είναι τεράστια και μπορεί να καθορίσει την επιβίωση ή τον αφανισμό μιας κτηνοτροφικής μονάδας. Σε μια μονάδα με 500 ζώα, η διαφορά είναι 5.000 ευρώ, ένα ποσό που μπορεί να καλύψει σημαντικό μέρος του κόστους των ζωοτροφών.
Η κριτική σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί παρά να στραφεί με οξύτητα προς τους Βουλευτές του νομού. Η εκλογή τους βασίζεται στην υπόσχεση να εκπροσωπήσουν και να προστατεύσουν τα συμφέροντα των πολιτών τους. Σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή, όπου ο κτηνοτροφικός κλάδος βρίσκεται σε οριακό σημείο, η απουσία δυναμικών παρεμβάσεων και η μη διεκδίκηση μιας δίκαιης μεταχείρισης αποτελεί πολιτική ανεπάρκεια. Οι Βουλευτές δεν μπορούν να κρύβονται πίσω από τις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας. Οφείλουν να λογοδοτήσουν για τη σιωπή τους και να εξηγήσουν γιατί άφησαν τον νομό τους στο έλεος των αποφάσεων που λαμβάνονται στην Αθήνα.
Αυτή η άνιση μεταχείριση δεν πλήττει μόνο τους κτηνοτρόφους. Πλήττει ολόκληρη την τοπική οικονομία, τις οικογένειες που ζουν από τον πρωτογενή τομέα, τους μικρούς επιχειρηματίες που συνεργάζονται με τις κτηνοτροφικές μονάδες. Είναι ένας φαύλος κύκλος, όπου η έλλειψη στήριξης οδηγεί σε μείωση της παραγωγής, σε συρρίκνωση του ζωικού κεφαλαίου, σε κλείσιμο μονάδων και, τελικά, σε οικονομική μαρασμό.
Η εικόνα της κτηνοτροφίας στην Ελλάδα την περίοδο 2020-2022 είναι αποκαρδιωτική. Τα στοιχεία δείχνουν μια σταθερή μείωση στον αριθμό των ζώων και των εκμεταλλεύσεων. Οι κτηνοτρόφοι παλεύουν με το αυξημένο κόστος παραγωγής, τις ασθένειες, τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και την έλλειψη εργατικού δυναμικού. Σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, η Πολιτεία, αντί να δώσει μια πραγματική ανάσα, προσφέρει ψίχουλα.
Το Ινστιτούτο Κτηνοτροφίας Γιαννιτσών και η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας αποτελούν τους αρμόδιους φορείς που θα έπρεπε να βρίσκονται δίπλα στους κτηνοτρόφους. Η παρουσία τους δείχνει ότι υπάρχει ένας μηχανισμός υποστήριξης και ελέγχου, αλλά αυτός ο μηχανισμός πρέπει να είναι αποτελεσματικός και να λειτουργεί προς όφελος των παραγωγών. Η απάντηση στην αδικία αυτή δεν μπορεί να είναι η σιωπή και η αδράνεια.
Οι κτηνοτρόφοι της Πέλλας ζητούν το αυτονόητο: ισότιμη μεταχείριση. Δεν ζητούν χάρη, αλλά αυτό που δικαιούνται. Διεκδικούν το δικαίωμα να επιβιώσουν, να συνεχίσουν να παράγουν και να διατηρήσουν ζωντανό τον τόπο τους. Το ρεπορτάζ αυτό δεν είναι απλώς μια καταγραφή της αδικίας. Είναι μια κραυγή αγωνίας και ένα κάλεσμα για δράση. Οι Βουλευτές της Πέλλας οφείλουν να αφυπνιστούν, να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να διεκδικήσουν άμεσα την αναθεώρηση αυτής της άδικης απόφασης.
Η κτηνοτροφία στην Πέλλα δεν μπορεί να είναι το θύμα της πολιτικής αδιαφορίας. Η γη που γέννησε τον Μέγα Αλέξανδρο δεν αξίζει να μαραζώνει. Αξίζει να ανθίζει και να ευημερεί. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με σεβασμό, στήριξη και δίκαιη μεταχείριση. Η Πολιτεία οφείλει να δώσει την απάντηση που περιμένουν οι κτηνοτρόφοι της Πέλλας. Μια απάντηση που δεν θα τους αφήσει με την πικρή γεύση της εγκατάλειψης, αλλά με την ελπίδα ενός καλύτερου αύριο.
Η εξαφάνιση της κτηνοτροφίας
Η κριτική σκέψη για την Πέλλα
Η Πέλλα, ένας νομός με τεράστιο δυναμικό στον πρωτογενή τομέα, δείχνει να βρίσκεται σε μια σταυροδρόμι. Από τη μια, η δυναμική της παραγωγής φρούτων, που την κάνει γνωστή σε όλη την Ελλάδα, και από την άλλη, η κτηνοτροφία, ένας κλάδος που αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα και δείχνει σημάδια κόπωσης. Το γεωργικό της ανάγλυφο, με τις μεγάλες πεδινές εκτάσεις, προσφέρει συγκριτικά πλεονεκτήματα, αλλά η γεωπολιτική και οικονομική κατάσταση δεν την ευνοεί.
Η εστίαση στην καλλιέργεια φρούτων, όπως τα ροδάκινα και τα κεράσια, έχει οδηγήσει ενδεχομένως σε μια υποβάθμιση της κτηνοτροφίας. Η εντατική γεωργία απαιτεί μεγάλες επενδύσεις, νερό, λιπάσματα και τεχνολογία, ενώ η κτηνοτροφία, ειδικά η αιγοπροβατοτροφία, απαιτεί εκτεταμένες εκτάσεις, βοσκότοπους και καθημερινή φροντίδα. Είναι πιθανό η περιοχή να έχει δώσει έμφαση στη γεωργία, παραμερίζοντας την κτηνοτροφία, κάτι που μπορεί να επηρέασε και τις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας.
Ωστόσο, η κτηνοτροφία στην Πέλλα δεν είναι ένα τυχαίο φαινόμενο. Η παρουσία του Ινστιτούτου Κτηνοτροφίας Γιαννιτσών και άλλων φορέων δείχνει ότι ο κλάδος έχει βαθιές ρίζες στην περιοχή. Η ύπαρξη των ορεινών όγκων, όπως το όρος Βόρας και το Πάικο, ευνοεί την ανάπτυξη της ελεύθερης βοσκής, ενώ οι πεδινές εκτάσεις μπορούν να υποστηρίξουν την παραγωγή ζωοτροφών.
Η αδυναμία, όμως, των πολιτικών εκπροσώπων να αναδείξουν και να προστατεύσουν τον κλάδο της κτηνοτροφίας είναι μια κριτική ανάλυση της κατάστασης. Οι Βουλευτές, αντί να λειτουργούν ως δυναμικοί εκπρόσωποι των συμφερόντων της περιφέρειας, φαίνεται να περιορίζονται σε ρόλους παρατηρητών ή, ακόμα χειρότερα, σε παθητικούς αποδέκτες των αποφάσεων που λαμβάνονται αλλού. Αυτή η στάση δεν βοηθά την Πέλλα να αναπτύξει το πλήρες δυναμικό της και την αφήνει εκτεθειμένη στους κινδύνους της παγκοσμιοποίησης και των οικονομικών κρίσεων.
Η κτηνοτροφία στην Πέλλα μπορεί να γίνει ξανά ένας ισχυρός πυλώνας ανάπτυξης, αλλά αυτό απαιτεί πολιτική βούληση, δίκαιη μεταχείριση και στήριξη. Οι κτηνοτρόφοι της περιοχής χρειάζονται περισσότερα από 4 ευρώ ανά ζώο. Χρειάζονται επενδύσεις, εκπαίδευση, υποδομές και μια ισχυρή φωνή που θα τους εκπροσωπεί. Μόνο τότε η Πέλλα θα μπορέσει να αποκτήσει τη θέση που της αξίζει στον χάρτη της ελληνικής οικονομίας.
Η εξαφάνιση της κτηνοτροφίας
