Αυξήθηκαν οι «χρεωμένοι καταναλωτές» στην Πέλλα
Αυξήθηκαν οι «χρεωμένοι καταναλωτές» στην Πέλλα: Ο Δεκέμβριος «Τρώει» το Αγροτικό Εισόδημα – Οι Γιορτές Θέλουν Γεμάτη Τσέπη, αλλά το ΙΟΒΕ Κρούει τον Κώδωνα!
Ο Δεκέμβριος, μήνας των γιορτών και της χαράς, φέρνει μαζί του για τα νοικοκυριά της Πέλλας – μιας περιοχής με ισχυρό αγροτικό αποτύπωμα – ένα βαρύ φορτίο οικονομικών υποχρεώσεων. Ενώ η καρδιά της Μακεδονίας ετοιμάζεται να φορέσει τα γιορτινά της, η αλήθεια είναι πως οι φετινές αγορές αναμένεται να γίνουν με την αριθμομηχανή στο χέρι, καθώς τα στοιχεία δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία. Το Δίλημμα του Αγρότη: Έξοδα vs. Εσοδεία
Σε μια περιοχή όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει από την καλλιέργεια των φρούτων (ροδάκινα, κεράσια, μήλα) και άλλων αγροτικών προϊόντων, ο Δεκέμβριος είναι παραδοσιακά ένας μήνας ανασύνταξης, αλλά και κρίσιμων εξόδων. Με τις τιμές σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες να καλπάζουν, ο πληθωρισμός (που έφτασε στο 2,9% τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τη Eurostat) συρρικνώνει την αγοραστική δύναμη των αγροτικών εισοδημάτων.
Το εορταστικό τραπέζι αναμένεται να είναι ακριβότερο, ειδικά λόγω της αύξησης της τιμής του κρέατος, γεγονός που αναγκάζει πολλούς καταναλωτές στην Πέλλα να στραφούν σε ενδελεχή έρευνα αγοράς και αναζήτηση προσφορών, με σκοπό την εξοικονόμηση χρημάτων για να κλείσουν… «άλλη τρύπα» του μήνα.
Σημείο Προσοχής: Πολλοί περιμένουν το Δώρο Χριστουγέννων και τις όποιες ενισχύσεις δικαιούνται, προκειμένου να προχωρήσουν στις απαραίτητες εορταστικές αγορές.
Ο Απαισιόδοξος Καταναλωτής: Η Έρευνα του ΙΟΒΕ
Η επιδείνωση του οικονομικού κλίματος επιβεβαιώνεται και από την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ για τον Νοέμβριο.
- Δείκτης Οικονομικού Κλίματος: Υποχώρησε στις 106 μονάδες (από 107,5 τον Οκτώβριο).
- Καταναλωτική Εμπιστοσύνη: Για έναν ακόμη μήνα, οι Έλληνες καταναλωτές αναδεικνύονται ως οι πιο απαισιόδοξοι στην Ε.Ε., με σημαντική διαφορά από τους επόμενους.
- Οικονομική Κατάσταση Νοικοκυριού: Το 64% των νοικοκυριών εκτιμά ότι η κατάστασή του επιδεινώθηκε τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ το 58% αναμένει περαιτέρω επιδείνωση το προσεχές έτος.
Τα δεδομένα αυτά έχουν άμεσο αντίκτυπο στις αγοραστικές συνήθειες, καθώς:
- Μείζονες Αγορές: Η πρόθεση για μεγάλες αγορές (έπιπλα, ηλεκτρικά) υποχώρησε έντονα, με το 63% των καταναλωτών να προβλέπει λιγότερες δαπάνες.
- Αποταμίευση: Το 85% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση το επόμενο 12μηνο.
Αυξήθηκαν οι «Χρεωμένοι Καταναλωτές»
Ίσως το πιο ανησυχητικό εύρημα της έρευνας ΙΟΒΕ είναι η αύξηση των καταναλωτών που αναφέρουν ότι αναγκάστηκαν να χρεωθούν για να καλύψουν τις ανάγκες τους.
- Το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι «έχουν χρεωθεί» ανήλθε στο 10%, από 7% τον προηγούμενο μήνα.
- Το 60% των νοικοκυριών δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα».
- Το 10% αναγκάζεται να αντλεί από τις αποταμιεύσεις του.
Η εικόνα που προκύπτει είναι αυτή ενός απαιτητικού Δεκεμβρίου, όπου ο αγροτικός κόσμος της Πέλλας και όλα τα νοικοκυριά καλούνται να ισορροπήσουν μεταξύ της ανάγκης για γιορτή και της σκληρής οικονομικής πραγματικότητας. Ο προγραμματισμός είναι πλέον αυστηρός και η επιλογή για το πού θα καταλήξει το τελευταίο ευρώ, κρίσιμη.
Η «Στεγνή» Τσέπη Εν μέσω Ρευστότητας: Οι Τιμές των Αγροτικών Προϊόντων στην Πέλλα και οι Αγωνίες του Δεκεμβρίου
Η αναζήτηση για τις τρέχουσες τιμές των αγροτικών προϊόντων στην Πέλλα, την καρδιά της μακεδονικής παραγωγής, αναδεικνύει μια πολύπλοκη εικόνα. Ενώ η περιοχή είναι γνωστή για τα πυρηνόκαρπα (ροδάκινα, κεράσια) και τα ακτινίδια, το εισόδημα του αγρότη επηρεάζεται βαθιά από την εποχικότητα και τις ευρύτερες οικονομικές συνθήκες που περιγράφονται στο αρχικό ρεπορτάζ.
Τα διαθέσιμα στοιχεία, αν και αφορούν κυρίως τον Νοέμβριο 2025 και προϊόντα που δεν είναι η κύρια παραγωγή της Πέλλας τον Δεκέμβριο (όπως τα κηπευτικά), επιβεβαιώνουν ότι οι αγροτικές αγορές είναι σε πλήρη αναβρασμό και ο αγροτικός κλάδος αντιμετωπίζει έντονες πιέσεις.
Η Ασύμμετρη Εξίσωση: Έξοδα Εισροών vs. Τελικές Τιμές
Για τους αγρότες της Πέλλας, ο Δεκέμβριος είναι μήνας μεταβατικός, όπου τα έσοδα από τις θερινές και φθινοπωρινές συγκομιδές (ροδάκινα, κεράσια, ακτινίδια) έχουν ήδη εισπραχθεί, αλλά και τα κόστη εισροών (λιπάσματα, ενέργεια, καύσιμα) για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο παραμένουν υψηλά.
- Κεντρική Ανησυχία: Η ακρίβεια δεν αφορά μόνο το σουπερμάρκετ, αλλά και τις αγροτικές εισροές, πράγμα που σημαίνει ότι, ακόμα κι αν οι τιμές πώλησης των προϊόντων είναι ικανοποιητικές, το πραγματικό κέρδος του παραγωγού συρρικνώνεται.
- Πληρωμές και Ρευστότητα: Υπάρχουν αναφορές για αγωνιώδη προσπάθεια για πληρωμές ενισχύσεων και αποζημιώσεων (π.χ. προκαταβολές παγετού, τακτοποίηση Μέτρου 23), δείχνοντας ότι η ρευστότητα του αγροτικού κόσμου είναι περιορισμένη ακριβώς την περίοδο που τα νοικοκυριά χρειάζονται μετρητά για τις γιορτές.
- Ειδικά για την Πέλλα, αναφέρθηκαν αιτήματα για ad hoc αποζημιώσεις στα κεράσια λόγω παγετών, τονίζοντας την ευπάθεια του τοπικού εισοδήματος στις κλιματικές αλλαγές.
Η Πτώση της Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Χτυπά και τον Αγρότη
Η απαισιοδοξία του καταναλωτή, την οποία ανέδειξε η έρευνα του ΙΟΒΕ, επηρεάζει τελικά και τον παραγωγό:
- Ακριβότερο Τραπέζι: Ενώ το εορταστικό τραπέζι γίνεται ακριβότερο για τον καταναλωτή, η αύξηση της τιμής στα τελικά προϊόντα (π.χ. κρέας) δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε ανάλογα μεγαλύτερο εισόδημα για τους παραγωγούς ζωοτροφών ή κτηνοτρόφους.
- “Ψαλίδι” στις Αγορές: Η έντονη υποχώρηση της πρόθεσης των καταναλωτών για σημαντικές αγορές πλήττει την εσωτερική αγορά, επηρεάζοντας τη ζήτηση και τις τιμές των μεταποιημένων αγροτικών προϊόντων (π.χ. κονσέρβες, χυμοί).
Συμπέρασμα: Διπλό Βάρος στον Νομό Πέλλας
Η Πέλλα, ένας κατεξοχήν αγροτικός νομός, φέρει το διπλό βάρος του Δεκεμβρίου:
- Ως Παραγωγός: Περιορισμένη ρευστότητα, καθυστερήσεις/περικοπές ενισχύσεων και υψηλό κόστος παραγωγής ενόψει της νέας σεζόν.
- Ως Καταναλωτής: Τα νοικοκυριά βιώνουν τη γενική ακρίβεια και την ανάγκη για αυστηρό προϋπολογισμό των γιορτινών εξόδων, όπως αποδεικνύεται από τη γενική πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
Μακεδονική Κτηνοτροφία: Το Κόστος του Κρέατος Δείχνει τον «Πόνο» των Παραγωγών – Αγωνία για το Εορταστικό Τραπέζι
Η αναφορά στο αρχικό ρεπορτάζ για το ακριβότερο εορταστικό τραπέζι λόγω της αύξησης της τιμής των κρεάτων, αποκτά ιδιαίτερη σημασία στη Μακεδονία και την ευρύτερη περιοχή της Πέλλας, όπου η κτηνοτροφία αποτελεί σημαντικό πυλώνα της τοπικής οικονομίας, συμπληρώνοντας το αγροτικό εισόδημα.
Η αύξηση της τελικής τιμής στο ράφι δεν μεταφράζεται αναγκαστικά σε κέρδος για τον κτηνοτρόφο. Αντιθέτως, υποδηλώνει μια αλυσιδωτή κρίση που ξεκινάει από το στάβλο και καταλήγει στον καταναλωτή.
Ο «Τιμοκατάλογος» της Κρίσης: Τι Πληρώνει ο Κτηνοτρόφος
Ο βασικός παράγοντας που εκτοξεύει την τιμή του κρέατος είναι το κόστος παραγωγής, το οποίο έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια:
- Ζωοτροφές: Αυτή είναι η μεγαλύτερη πληγή. Οι τιμές των δημητριακών, καλαμποκιού και λοιπών ζωοτροφών (που αποτελούν το 70-80% του λειτουργικού κόστους) έχουν εκτοξευθεί λόγω διεθνών συνθηκών (πόλεμοι, πληθωρισμός) και υψηλού κόστους ενέργειας και μεταφοράς.
- Ενέργεια & Καύσιμα: Η αύξηση του κόστους ηλεκτρικού ρεύματος (για αρμεκτήρια, ψύξη) και των καυσίμων (για μεταφορές και αγροτικά μηχανήματα) επιβαρύνει άμεσα τη βιωσιμότητα των μονάδων στη Μακεδονία.
- Υλικά Συσκευασίας: Ακόμη και το κόστος των υλικών που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ή τη συσκευασία του κρέατος και των γαλακτοκομικών έχει αυξηθεί.
Η Εξίσωση του Κέρδους: Ενώ η τιμή πώλησης του ζωντανού ή σφαγμένου ζώου μπορεί να έχει ανέβει, η αύξηση είναι συχνά μικρότερη από την αύξηση του κόστους των εισροών. Ως αποτέλεσμα, το καθαρό εισόδημα του κτηνοτρόφου έχει μειωθεί ή παραμένει σταθερό, αδυνατώντας να καλύψει τις αυξημένες υποχρεώσεις του Δεκεμβρίου.
Η «Πίεση» των Γιορτών
Ο Δεκέμβριος είναι μήνας αιχμής για την κτηνοτροφία, καθώς η ζήτηση για αρνί, κατσίκι και χοιρινό αυξάνεται παραδοσιακά.
- Αυξημένη Ζήτηση, Ποιοτικό Κόστος: Η ανάγκη για προμήθεια ζώων για το εορταστικό τραπέζι είναι μεγάλη. Ωστόσο, οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται σε δύσκολη θέση: πρέπει να διαχειριστούν τις υψηλές τιμές των ζωοτροφών, προκειμένου να διατηρήσουν την ποιότητα του κρέατος που ζητά η αγορά της Μακεδονίας.
- Μείωση Αποθεμάτων & Ρευστότητα: Πολλοί κτηνοτρόφοι αναγκάζονται να πουλήσουν τα ζώα τους νωρίτερα ή σε χαμηλότερες τιμές από τις επιθυμητές, απλώς για να αποκτήσουν την απαραίτητη ρευστότητα για να καλύψουν άμεσες υποχρεώσεις (φόροι, ΔΕΗ, πληρωμή προμηθευτών) πριν τις γιορτές.
- Εισαγωγές: Η αδυναμία της εγχώριας παραγωγής να καλύψει πλήρως τη ζήτηση (κυρίως σε χοιρινό και μοσχάρι) σε ανταγωνιστικές τιμές, οδηγεί σε αύξηση των εισαγωγών, γεγονός που πιέζει προς τα κάτω τις τιμές παραγωγού, ακόμα κι αν οι τελικές τιμές λιανικής είναι υψηλές.
Συμπερασματική Εικόνα
Η υψηλή τιμή του κρέατος στο εορταστικό τραπέζι είναι το αποτύπωμα της κρίσης του κόστους παραγωγής που βιώνουν οι κτηνοτρόφοι της Μακεδονίας. Η απαισιοδοξία που εκφράζει το ΙΟΒΕ για τον καταναλωτή αντανακλάται στην αγωνία του παραγωγού, ο οποίος βλέπει τον τζίρο του να αυξάνεται αριθμητικά, αλλά το καθαρό του κέρδος και η αγοραστική του δύναμη να μειώνονται.
Η «Χριστουγεννιάτικη» Ενίσχυση: Τι Πληρώνεται στους Αγρότες και Κτηνοτρόφους της Πέλλας τον Δεκέμβριο
Η αναζήτηση μέτρων στήριξης για τον αγροτικό και κτηνοτροφικό κλάδο, εν μέσω της απαισιόδοξης οικονομικής συγκυρίας που περιγράφηκε, δείχνει ότι ο Δεκέμβριος είναι πράγματι μήνας πληρωμών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά συνοδεύεται από σημαντικές επιφυλάξεις και κινητοποιήσεις από τους ίδιους τους παραγωγούς.
Η βασική στρατηγική του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ) για τη στήριξη του εισοδήματος επικεντρώνεται στην επιτάχυνση των πληρωμών ευρωπαϊκών και εθνικών ενισχύσεων, με στόχο να τονωθεί η ρευστότητα των νοικοκυριών πριν τις γιορτές.
Οι Βασικές Πληρωμές του Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) προχώρησε σε σημαντικές καταβολές εντός του Νοεμβρίου, οι οποίες συνεχίζονται και τον Δεκέμβριο:
| Κατηγορία Πληρωμής | Στόχος & Αποδέκτες | Σημασία για την Πέλλα |
| Εξόφληση Βασικής Ενίσχυσης (Υπόλοιπο) | Πληρωμή του υπολοίπου του 30% της βασικής ενίσχυσης (μετά την προκαταβολή του Νοεμβρίου). | Κρίσιμη ρευστότητα για όλους τους παραγωγούς, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνόκαρπων και των κτηνοτρόφων. |
| Συνδεδεμένες Ενισχύσεις | Ενισχύσεις συνδεδεμένες με την παραγωγή συγκεκριμένων προϊόντων. | Σχετική με την κτηνοτροφία (αιγοπρόβειο/βόειο κρέας) και, σε μικρότερο βαθμό, με την καλλιέργεια αραβοσίτου και μηλών (σημαντικά για την Πέλλα). |
| Εξισωτική Αποζημίωση (Μέτρα Π3-711, 712, 713) | Αντισταθμιστική ενίσχυση σε αγρότες και κτηνοτρόφους σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές. | Άμεση στήριξη των ορεινών κτηνοτροφικών μονάδων και των εκμεταλλεύσεων σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, εντός του Νομού Πέλλας. |
| Πληρωμές Μέτρου 23 | Αφορά τη μείωση της παραγωγής (συνήθως μετά από ζημιές) και πληρωμές παλαιότερων οφειλών βιολογικής κτηνοτροφίας. | Πρωταρχικής σημασίας για την κτηνοτροφία και ενδεχομένως για παραγωγούς που επλήγησαν από παγετούς ή άλλα φυσικά φαινόμενα (π.χ. κεράσια). |
❗ Υποσχέσεις για Ρεκόρ: Το ΥπΑΑΤ τονίζει ότι οι συνολικές πληρωμές προς τους αγρότες το 2025 θα φτάσουν τα 3,7 δισ. ευρώ, ποσό υψηλότερο από πέρυσι, θέλοντας να κατευνάσει τις αντιδράσεις.
Η Άλλη Όψη του Νομίσματος: Ανησυχία και Κινητοποιήσεις
Παρά τις πληρωμές, οι αγρότες και κτηνοτρόφοι βρίσκονται στους δρόμους (μπλόκα) και εκφράζουν έντονη δυσαρέσκεια, με τα αιτήματα να συνοψίζονται ως εξής:
- Προβλήματα με Ελέγχους (45.000 ΑΦΜ): Υπάρχουν χιλιάδες παραγωγοί (περίπου 44.000) που έχουν τεθεί σε διαδικασία επανελέγχου λόγω των νέων διασταυρωτικών ελέγχων της ΚΑΠ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα καθυστερήσεις ή χαμηλότερα ποσά στις πληρωμές, δημιουργώντας άμεσο πρόβλημα ρευστότητας ενόψει των Χριστουγέννων.
- Κόστος Παραγωγής: Οι παραγωγοί ζητούν ουσιαστικά μέτρα για τη μείωση του κόστους, όπως η πλήρης επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο αγροτικό πετρέλαιο και η μείωση του κόστους ρεύματος.
- Ζωονόσοι (Ευλογιά): Οι κτηνοτρόφοι απαιτούν πλήρη αποζημίωση για τα θανατωμένα ζώα λόγω ευλογιάς και άμεση βοήθεια για την ανασύσταση των κοπαδιών τους.
Επομένως, ενώ τα χρήματα πιστώνονται στους λογαριασμούς των δικαιούχων, η αίσθηση αδικίας λόγω των ελέγχων και η αδυναμία κάλυψης του υψηλού κόστους παραγωγής εξηγούν γιατί το οικονομικό κλίμα παραμένει απαισιόδοξο στον αγροτικό κόσμο της Πέλλας, παρά τις γιορτινές πληρωμές.
