Το «Βουνό» των Αιολικών

Το «Βουνό» των Αιολικών στην Πύλη του Καϊμακτσαλάν: Η Πολιτεία Απαντά σε Χήτα – Ανοικτό το Ενδεχόμενο για 102 Έργα ΑΠΕ, αλλά με την «Ασπίδα» του Natura 2000

Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. χορήγησε Βεβαιώσεις Παραγωγού για 3,4 GW στην Ευρύτερη Περιοχή του Βόρα – Ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. Έχει Ήδη Απορρίψει το 37% των Προτάσεων – Η Οριστική Κρίση στα Επικείμενα Προεδρικά Διατάγματα

Ρεπορτάζ: Μίλτος Παπαδημητρίου 

Η έντονη διαμάχη γύρω από την εγκατάσταση μεγάλων έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην ορεινή ζώνη του Καϊμακτσαλάν (όρος Βόρας) βρέθηκε στο επίκεντρο του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου. Η απάντηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), μέσω του Υφυπουργού Νικόλαου Τσάφου, στην Ερώτηση του Βουλευτή της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνου Χήτα, αποκαλύπτει τον μεγάλο αριθμό των έργων που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον, αλλά παράλληλα αναδεικνύει τους αυστηρούς περιβαλλοντικούς μηχανισμούς που τίθενται σε εφαρμογή για την προστασία των περιοχών Natura 2000.

1. Η Έκταση του Ενεργειακού Σχεδιασμού: 102 Δικαιώματα Παραγωγού

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας & Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.), απαντώντας επί της ουσίας στο εύρος του σχεδιασμού, γνωστοποίησε ότι στην ευρύτερη περιοχή του όρους Καϊμακτσαλάν έχουν χορηγηθεί έως σήμερα 102 Βεβαιώσεις Παραγωγού (το πρώτο στάδιο αδειοδότησης), καλύπτοντας αιολικούς και φωτοβολταϊκούς σταθμούς με συνολική ισχύ 3,43 GW.

Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. ξεκαθαρίζει, ωστόσο, ότι η δική της αρμοδιότητα περιορίζεται στην τήρηση των κριτηρίων του νόμου (όπως η φέρουσα ικανότητα των ΟΤΑ, οι ζώνες αποκλεισμού) και δεν είναι αρμόδια για τα περιβαλλοντικά θέματα ή τις τοπικές ενστάσεις – αυτά εξετάζονται σε επόμενα στάδια. Υπογραμμίζει ότι η Βεβαίωση Παραγωγού δεν δεσμεύει την περιβαλλοντική αρχή κατά την έκδοση της Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ).

2. Η Διπλή Προστασία του Natura 2000

Οι απαντήσεις των φορέων του ΥΠΕΝ εστιάζουν στην προστασία του φυσικού τοπίου, ιδίως στο Ανατολικό Καϊμακτσαλάν (όρος Βόρας), το οποίο περιλαμβάνει δύο κρίσιμες περιοχές του δικτύου Natura 2000: τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τα πουλιά και την Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ).

Ο ρόλος του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. στη Δυτική Πλευρά

Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) αποκάλυψε πως στη Δυτική πλευρά του Καϊμακτσαλάν (Π.Ε. Φλώρινας), όπου οι αντιδράσεις είναι έντονες, ο έλεγχος είναι ήδη αυστηρός:

• Για 5 ΑΣΠΗΕ και 21 φωτοβολταϊκά (με σταθμούς αποθήκευσης), ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. έχει ήδη γνωμοδοτήσει.
• Αρνητικές γνωμοδοτήσεις δόθηκαν για 3 ΑΣΠΗΕ και 5 φωτοβολταϊκά, δηλαδή απορρίφθηκε το 37% των προτάσεων που κρίθηκαν ως ασύμβατες με την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειμένων.

Ο Οργανισμός τονίζει ότι οι γνωμοδοτήσεις του «στηρίζονται σε επιστημονική τεκμηρίωση» και θέτουν «αυστηρούς όρους» για τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος.

3. Η Τελεσίδικη Απόφαση: Προεδρικά Διατάγματα εν Όψει

Το κλειδί για την οριστική κρίση βρίσκεται στην εκπόνηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) και των Σχεδίων Διαχείρισης (ΣΔ), τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη για το σύνολο των περιοχών Natura 2000 της χώρας.

• Η ΕΠΜ 3β, που περιλαμβάνει τις περιοχές της Πέλλας, Ημαθίας και Πιερίας, αναμένεται να αναρτηθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΝ.
• Ακολουθεί η θεσμοθέτηση Προεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ), τα οποία θα καθορίσουν οριστικά και δεσμευτικά τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης και δραστηριότητες στις επιμέρους ζώνες προστασίας του Βόρα.

Αυτό σημαίνει ότι, παρά τον μεγάλο αριθμό των Βεβαιώσεων Παραγωγού που έχουν εκδοθεί, η τελική τύχη των έργων θα κριθεί από την Περιβαλλοντική Αρχή, η οποία θα ελέγξει τη συμβατότητα των έργων με τα επερχόμενα ΠΔ και τους όρους των ΕΠΟ, λαμβάνοντας υπόψη κριτήρια που αφορούν το τοπίο, τον αρχαιολογικό πλούτο, και τις τοπικές χρήσεις γης, πέραν των γεωχωρικών δεδομένων της Ρ.Α.Α.Ε.Υ.

Το ΥΠΕΝ απέφυγε, τέλος, να τοποθετηθεί στο ερώτημα του βουλευτή σχετικά με τη στάση των ΗΠΑ για τα αιολικά, τονίζοντας ότι η πολιτική του Υπουργείου είναι η προστασία των προστατευόμενων περιοχών μέσω της ελληνικής νομοθεσίας και των κριτηρίων βιωσιμότητας.

Το «Βουνό» των Αιολικών