Ο παραδοσιακός «φούρνος της γειτονιάς», ως κύτταρο της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, βρίσκεται σήμερα σε οριακή κατάσταση. Ο «φούρνος της γειτονιάς» δεν είναι απλά μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση. Είναι το κατάστημα που, επί γενιές αποτελεί σημείο αναφοράς για την τοπική κοινωνία, προσφέροντας καθημερινά φρέσκο ψωμί, αρτοσκευάσματα, γλυκίσματα και άλλα είδη διατροφής. Στηρίζει την απασχόληση, με μια σειρά θέσεων εργασίας και ταυτόχρονα την κοινωνική συνοχή.

Όμως, η αύξηση του κόστους λειτουργίας, σε συνδυασμό με τις στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό, διαμορφώνουν ένα περιβάλλον μη βιώσιμο για τους «φούρνους της γειτονιάς». Σύμφωνα με τα στοιχεία των κλαδικών φορέων, πάνω από 1.500 αρτοποιεία έχουν διακόψει οριστικά τη λειτουργία τους τα τελευταία χρόνια, σηματοδοτώντας την απαρχή μιας σοβαρής αποδιάρθρωσης στον χώρο της μικρής αρτοποιίας.

Βασικές αιτίες της κρίσης, σύμφωνα με τους αρτοποιούς, αποτελούν:

• Η αύξηση του ενεργειακού κόστους. Οι φούρνοι, ως ενεργοβόρες μονάδες, πλήττονται ιδιαίτερα, χωρίς να έχουν πρόσβαση σε εναλλακτικούς μηχανισμούς μείωσης κόστους.

• Η άνοδος των τιμών πρώτων υλών και λοιπών λειτουργικών εξόδων, καθώς διεθνείς διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα έχουν προκαλέσει γενικευμένη αύξηση των τιμών σε κρίσιμα υλικά παραγωγής, όπως αλεύρι, μαγιά, φυτικά έλαια και ζάχαρη. Η μετακύλιση του κόστους στον τελικό καταναλωτή δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή, καθώς μειώνει την ανταγωνιστικότητα των μικρών φούρνων.

• Ο αθέμιτος ανταγωνισμός από προϊόντα, όπως προψημένα ή κατεψυγμένα αρτοσκευασμάτα (τύπου bake off), συχνά με ανεπαρκή σήμανση, διαμορφώνει συνθήκες ανισότητας στην αγορά. Οι «φούρνοι της γειτονιάς» καλούνται να ανταγωνιστούν προϊόντα που δεν υπόκεινται στις ίδιες προδιαγραφές φρεσκάδας, ποιότητας και λειτουργικού κόστους.

Η επιβίωση του «φούρνου της γειτονιάς» δεν είναι μόνο ζήτημα επιχειρηματικό. Είναι θέμα δημοσίου συμφέροντος, καθώς συνδέεται άμεσα με τη διατήρηση της τοπικής παραγωγής, της απασχόλησης και της επισιτιστικής επάρκειας σε επίπεδο κοινότητας.

Οι επαγγελματικοί φορείς του κλάδου έχουν ήδη προτείνει συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής, μεταξύ των οποίων:

• Η ένταξη των αρτοποιών σε ενεργειακές κοινότητες, ώστε να μειώσουν την εξάρτησή από το δίκτυο ηλεκτροδότησης και να αποκτήσουν πρόσβαση σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας, όπως φωτοβολταϊκά συστήματα και ενεργειακό συμψηφισμό (net metering).
• Η αξιοποίηση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή ΕΣΠΑ, με στοχευμένα προγράμματα στήριξης για την ενεργειακή αναβάθμιση των εγκαταστάσεων, τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, αλλά και την ανακούφιση από τα υψηλά λειτουργικά κόστη.
• Η ενίσχυση των ελέγχων, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια στην πληροφόρηση του καταναλωτή και να αποκατασταθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού.

Ο «φούρνος της γειτονιάς» δεν ζητά προνομιακή μεταχείριση. Ζητά ουσιαστική και θεσμική στήριξη, προκειμένου να συνεχίσει να αποτελεί πυλώνα της τοπικής ανάπτυξης και να μην υποκατασταθεί από πρότυπα βιομηχανικής παραγωγής που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα της ελληνικής διατροφικής παράδοσης. Η Πολιτεία καλείται να αναγνωρίσει την κρισιμότητα της κατάστασης και να λάβει άμεσα μέτρα, πριν ο παραδοσιακός αρτοποιός αποτελέσει μια ακόμα στατιστική στον μακρύ κατάλογο των χαμένων επαγγελμάτων.

Κατόπιν τούτων, ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Ποιες άμεσες παρεμβάσεις σκοπεύει να κάνει η Κυβέρνηση για την ανακούφιση των φούρνων της γειτονιάς από το ενεργειακό κόστος ;

2. Τι προτίθεστε να πράξετε ώστε να στηριχθούν οι αρτοποιοί με προγράμματα χρηματοδότησης μέσω Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή ΕΣΠΑ, ώστε να ενταχθούν σε ενεργειακές κοινότητες, να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνότερη ενέργεια και να εκσυγχρονίσουν τον εξοπλισμό τους;

3. Σε ποιες πρωτοβουλίες θα προβείτε, ώστε να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού ;

Ο Ερωτών Βουλευτής

Γιώργος Καρασμάνης

Βουλευτής Ν. Πέλλας

Ο «φούρνος της γειτονιάς»