Νέα Εποχή για τον Τύπο
Ψηφίστηκε ο Νόμος για Διαφάνεια, Λογοδοσία και Ενυπόγραφη Δημοσιογραφία!
Αθήνα, 20 Ιουνίου 2025 – Μια σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία που αναμένεται να θωρακίσει περαιτέρω τη δημοκρατία και την αξιοπιστία στον χώρο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης έλαβε χθες το «πράσινο φως» από την Ολομέλεια της Βουλής. Το νομοσχέδιο του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, Παύλου Μαρινάκη, με τίτλο «Ενίσχυση της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο – Τροποποιήσεις ν. 5005/2022 και ν. 3548/2007 και λοιπές διατάξεις», έρχεται να ενισχύσει ένα ήδη επιτυχημένο πλαίσιο, θέτοντας νέους, αυστηρότερους κανόνες.
Τέσσερις Πυλώνες για ένα Υγιές Μιντιακό Περιβάλλον
Το νέο νομοθέτημα, χτίζοντας πάνω στον Ν. 5005/2022 – την πλέον σημαντική θεσμική τομή στον Τύπο από το 2007, που δημιούργησε τα Μητρώα Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΜΕΤ και ΜΗΤ) – βασίζεται σε τέσσερις κεντρικούς πυλώνες:
- Περαιτέρω ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας: Με σαφείς κανόνες για το ποιος κατέχει και ποιος ευθύνεται για το περιεχόμενο, διασφαλίζεται η πρόσβαση των πολιτών σε αξιόπιστες πληροφορίες.
- Περαιτέρω διασφάλιση των θέσεων εργασίας: Οι νέες διατάξεις προστατεύουν τους εργαζόμενους και διασφαλίζουν την πραγματική τους απασχόληση.
- Θεσμοθέτηση αλλαγών για την απόδειξη πραγματικής λειτουργίας και κυκλοφορίας των εντύπων: Μπαίνει τέλος στις «εφημερίδες-φαντάσματα» και διασφαλίζεται ότι η κρατική διαφήμιση κατευθύνεται μόνο σε μέσα με πραγματική παρουσία.
- Περιορισμός της «γραφειοκρατίας» και ουσιαστική ενίσχυση ελέγχων: Απλοποιούνται οι διαδικασίες ενώ αυξάνονται οι έλεγχοι για την τήρηση των κανόνων.
Ενυπόγραφη Δημοσιογραφία: Απάντηση στην Παραπληροφόρηση και Δικαίωση των Δημοσιογράφων
Μια από τις κομβικές παρεμβάσεις του νόμου είναι η υποχρέωση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης να περιέχουν ενυπόγραφα άρθρα από κάθε συντάκτη που απασχολούν. Αυτό αποτελεί μια τομή που, όπως τόνισε ο Υφυπουργός Παύλος Μαρινάκης από το βήμα της Βουλής, επιδιώκει δύο βασικούς στόχους:
- Καταπολέμηση της παραπληροφόρησης: Η ενυπόγραφη δημοσιογραφία αυξάνει την υπευθυνότητα και τη λογοδοσία, περιορίζοντας το «χάος» της διάδοσης ψευδών ειδήσεων.
- Προάσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων: Ανταποκρινόμενο σε ένα διαχρονικό αίτημα των δημοσιογραφικών ενώσεων, το μέτρο διασφαλίζει ότι οι δημοσιογράφοι που δηλώνονται στα Μητρώα εργάζονται πραγματικά στα Μέσα, προστατεύοντας παράλληλα τα πνευματικά τους δικαιώματα και αποτρέποντας τη λογοκλοπή.
Σεβασμός στο Δημόσιο Χρήμα και Ενίσχυση της Διαφάνειας
Το νομοσχέδιο αντιμετωπίζει αποφασιστικά το φαινόμενο των «εφημερίδων-φαντάσματα» μέσω της αυστηροποίησης των διατάξεων για την πραγματική λειτουργία και κυκλοφορία του έντυπου Τύπου. Ο κ. Μαρινάκης ήταν κατηγορηματικός: «Θέλουμε κάθε ευρώ των πολιτών να πηγαίνει στους συνεπείς και θέλουμε οι συνεπείς να επιβραβεύονται και αυτοί που δεν είναι συνεπείς να προσαρμόζονται και να γίνουν συνεπείς, αλλιώς να μην παίρνουν ούτε ένα ευρώ».
Παράλληλα, ενισχύεται η διαφάνεια με την θέσπιση υποχρεωτικών δειγματοληπτικών ελέγχων σε ποσοστό 15% επί των αιτήσεων σε κάθε κατηγορία εντύπων, καθώς και επιτόπιων ελέγχων στο 5% των αιτήσεων που αφορούν το ΜΕΤ και το 3% των αιτήσεων που αφορούν στο ΜΗΤ. Εξορθολογίζεται επίσης το πλαίσιο των κυρώσεων, με έμφαση στη λειτουργία τους ως κίνητρο για συμμόρφωση.
Τέλος, το νομοσχέδιο εναρμονίζεται πλήρως με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την Ελευθερία του Τύπου (European Media Freedom Act), θεσπίζοντας την υποχρέωση δημοσιοποίησης κάθε μετόχου με ποσοστό άνω του 25% στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των επιχειρήσεων ΜΜΕ.
Επόμενα Βήματα: ΕΡΤ, Τηλεοπτικές και Ραδιοφωνικές Άδειες
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ψηφισθείς νόμος αποτελεί την πρώτη από μια σειρά θεσμικών και νομοθετικών πρωτοβουλιών που σχεδιάζει η Κυβέρνηση για τον χώρο των Μέσων τους επόμενους μήνες. Στην ατζέντα βρίσκονται ζητήματα όπως η ΕΡΤ, η αδειοδότηση των περιφερειακών τηλεοπτικών σταθμών, η αδειοδότηση των ραδιοφωνικών σταθμών και η πλήρης ενσωμάτωση του EMFA στην ελληνική έννομη τάξη.
Η χθεσινή ψήφιση αποτελεί προϊόν εκτεταμένης διαβούλευσης της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης (ΓΓΕΕ) με τις Ενώσεις Δημοσιογράφων και Ιδιοκτητών, ενσωματώνοντας σε μεγάλο βαθμό τις προτάσεις τους και κατ’ επέκταση τα αιτήματα των εργαζομένων. Έτσι, ανοίγει ένας νέος δρόμος για ένα πιο διαφανές, αξιόπιστο και υγιές τοπίο στον ελληνικό Τύπο.
Νέα Εποχή για τον Τύπο
