Τιμή στα θύματα της πυρπόλησης του Βαροσίου
Γράφει ο Μίλτος Παπαδημητρίου
Το απόγευμα της Παρασκευής 12 Σεπτεμβρίου, στον Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής στην Έδεσσα, πραγματοποιήθηκε μνημόσυνο για τους κατοίκους της πόλης που δολοφονήθηκαν από τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις, κατά τον εμπρησμό της ιστορικής συνοικίας Βαρόσι το 1944.
Την τελετή τέλεσε ο πατέρας Γεώργιος Ζουμής, ο οποίος υπογράμμισε στο κήρυγμά του τη σημασία της μνήμης και της τιμής στους νεκρούς, επισημαίνοντας πως οι ζωντανοί έχουν τη δυνατότητα να πράττουν, ενώ οι κεκοιμημένοι εξαρτώνται από τη δική μας αγάπη και μνημόνευση.
Στο μνημόσυνο έδωσαν το παρών μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Φ.Σ.Ε. «Μέγας Αλέξανδρος», με επικεφαλής τον Ιωάννη Κίτκα και τον κ. Γιάννη Χατζηπέγιο. Την εκδήλωση τίμησαν επίσης με την παρουσία τους ο δήμαρχος Έδεσσας Γιάννης Τσεπκεντζής, οι αντιδήμαρχοι Θεόδωρος Αποστόλου και Ελένη Λαζάρου, οι δημοτικοί σύμβουλοι Δημήτρης Γιώγας και Φίλιππος Γκιούρος, καθώς και ο πρόεδρος της Κοινότητας Έδεσσας Φάνης Τζουβάρας.
Μετά την επιμνημόσυνη δέηση μοιράστηκαν κόλλυβα και ακολούθησε περιήγηση στα σοκάκια του Βαροσίου από την ξεναγό Μπέτυ Φράγκου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Βαρόσι». Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης έγινε αναφορά στα γεγονότα της Κατοχής και στον εμπρησμό του 1944, ενώ ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε η αποκάλυψη αναθηματικής πλάκας στην οικία Τσάμη, όπου αναγράφονται τα ονόματα των θυμάτων.
Η διαδρομή ολοκληρώθηκε στο Παλαιό Παρθεναγωγείο Έδεσσας, παρουσία πλήθους κόσμου, ανάμεσά τους και ο σεβαστός συνταξιούχος περιπτεράς Σωκράτης, μια μορφή συνυφασμένη με τη ζωή της πόλης.
Οι εκδηλώσεις μνήμης συνεχίζονται αύριο, Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου, στις 10 το πρωί, με ομιλία αφιερωμένη στην ιστορική μνήμη του Βαροσίου.
81 χρόνια από την πυρπόληση του Βαροσίου Η Έδεσσα τίμησε τη μνήμη της ιστορικής συνοικίας Με ιδιαίτερη επισημότητα και συγκίνηση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2025 στην Έδεσσα η ημερίδα που ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του Βαροσίου, της ιστορικής συνοικίας που καταστράφηκε ολοσχερώς από τα γερμανικά στρατεύματα το 1944.
Στην αίθουσα παρευρέθηκαν εκπρόσωποι της πολιτείας, της αυτοδιοίκησης, της εκκλησίας αλλά και πολλοί πολίτες. Μεταξύ άλλων, τίμησαν την εκδήλωση με την παρουσία τους ο βουλευτής Πέλλας Διονύσης Σταμενίτης, ο Δήμαρχος Έδεσσας Γιάννης Τσεπκεντζής, οι αντιδήμαρχοι Μελπομένη Μπόγια και Ιωάννης Τσακίρης, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΕ Αντώνης Κυρμίζογλου και οι δημοτικοί σύμβουλοι Φίλιππος Γκιούρος και Ηλίας Τόσης. Παρόντες ήταν επίσης εκπρόσωποι στρατιωτικών και εκκλησιαστικών αρχών, τοπικοί φορείς, όπως ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Τάσος Μποζίνης, καθώς και άνθρωποι του Τύπου. Ανάμεσα στο ακροατήριο διακρίναμε τοπικούς συμβούλους και αρκετούς συμπολίτες που έσπευσαν να αποτίσουν φόρο τιμής στη συνοικία-σύμβολο.
Την εκδήλωση προλόγισαν ο δήμαρχος Έδεσσας Γιάννης Τσεπκεντζής, ο πρόεδρος του Φιλοπρόοδου Συλλόγου «Μέγας Αλέξανδρος» Ιωάννης Κίτκας και η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Βαροσίου Μπέτυ Φράγκου, οι οποίοι τόνισαν τη σημασία της διατήρησης της συλλογικής μνήμης και την αξία που έχει η προστασία της ιστορικής κληρονομιάς.
Η συντονίστρια Κατερίνα Αθανασίου παρουσίασε με ευαισθησία το πρόγραμμα των τεσσάρων συνεδριών, μέσα από τις οποίες αναδείχθηκαν όλες οι πτυχές του θέματος.
Η περίοδος της γερμανικής κατοχής και οι συνθήκες ζωής στην Έδεσσα (εισηγήσεις Στράτου Δορδανά και Γρηγόρη Γκωτσίου).
Η πυρκαγιά του 1944 στο Βαρόσι, με ιστορικά στοιχεία και προβολή βίντεο με μαρτυρίες επιζώντων (Χρήστος Καθρέπτης – Κατερίνα Αθανασίου).
Οι ανθρώπινες απώλειες και οι συνέπειες της καταστροφής (παρουσιάσεις των Γιάννη Χατζηπέγιου, Κυριάκου Κωφίδη και Δημήτρη Βάλτση).
Η μνήμη και η αξιοποίηση της ιστορικής κληρονομιάς σήμερα και στο μέλλον (Αποστολία Μαλαδάκη – Βαγγέλης Κυριακού).
Κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν και να συζητήσουν στον χώρο φιλοξενίας, όπου προσφέρθηκε μπουφές από το Othon Catering.
Η ημερίδα ολοκληρώθηκε το μεσημέρι, αφήνοντας μια βαριά αλλά και δημιουργική παρακαταθήκη: την ανάγκη να μη λησμονηθεί η θυσία του Βαροσίου, αλλά και να αξιοποιηθεί η ιστορική μνήμη ως εφαλτήριο για το μέλλον της πόλης. Την ευθύνη της διοργάνωσης είχε ο Φ.Σ.Ε. «Μέγας Αλέξανδρος», που εξασφάλισε την άρτια επιστημονική και οργανωτική παρουσίαση.
Η μαζική συμμετοχή πανεπιστημιακών, τοπικών παραγόντων και πολιτών απέδειξε πως το Βαρόσι εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για την ταυτότητα και τη μνήμη της Έδεσσας
Τιμή στα θύματα της πυρπόλησης του Βαροσίου
