Ο Ερντογάν στη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης
Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τη συμμετοχή, για μια ακόμα φορά, του κ. Ερντογάν, αν και δεν είναι μόνιμο η προς ένταξή μέλος του, ή Τουρκία είναι χώρα παρατηρητής, στη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης και το πως αυτές οι παρουσίες του εκεί, έχουν προκαλέσει τον εκνευρισμό των συμμάχων του ΝΑΤΟ, γιατί βλέπουν εδώ και καιρό ένα μέλος, να λοξοκοιτά, στο «αντίπαλο δέος», αλλά και το πως μελλοντικά μπορούν να προκαλέσουν τεράστια γεωπολιτικά προβλήματα στην Τουρκία.
Ο Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν είναι από χθες, 2 Σεπτεμβρίου 20225, στην Κινεζική πόλη Τιαντζίν, η οποία βρίσκεται στα βορειοανατολικά της Χώρας των δράκων, για να παραστεί όπως είπαμε στη σύνοδο κορυφής του ΟΣτΣ. Το πρόβλημα για την Τουρκία όμως δεν είναι αυτό, γιατί είναι γνωστό ότι η Τουρκία μετά το υποτιθέμενο «πραξικόπημα» του 2016, καλοβλέπει την είσοδό της σε αυτόν τον οργανισμό, αφού πρώτα εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ.
Το πρόβλημα για την Τουρκία, το οποίο πηγάζει από τη συνεχή της παρουσία σε αυτές τις συνεδριάσεις, είναι ότι όλο αυτό λειτουργεί ως επιταχυντής των εξελίξεων στην περιοχή της Συρίας, οι οποίες ΔΕΝ θα είναι καθόλου ευχάριστες για την Άγκυρα. Οι εξελίξεις που δρομολογούνται εδώ και καιρό στην Συρία, είναι η ομοσπονδοποίηση της Χώρας, κάτι για το οποίο έχω γράψει από τις πρώτες μέρες της πτώσης του καθεστώτος Άσαντ, στην οποία έβαλε το χεράκι του και ο φιλέλληνας Ερντογάν, βάζοντας απέναντί του ταυτόχρονα ΗΠΑ – Ρωσία και Ισραήλ. Για να γίνω πιο κατανοητός, θα θέσω κάποιες υπαρκτές παραμέτρους.
Αυτή τη στιγμή επί Συριακού εδάφους συμβαίνουν τα εξής.
1. Οπλισμός και εκπαίδευση. Οι Αμερικανοί συνεχίζουν να τροφοδοτούν Κούρδους και Δρούζους με οπλισμό, βαρύ και μη, παράλληλα με την στρατιωτική εκπαίδευση που τους παρέχουν.
2. Προώθηση της ομοσπονδοποίησης του κράτους της Συρίας. Σε πρώτη φάση οι Αμερικανοί προωθούν και πιέζουν την κυβέρνηση Γκολάνι, κατά κόσμων Αχμετ Αλ Σαάρα, να δώσει αυτονομία στους Δρούζους. Αν αυτό γίνει αποδεκτό, τότε το δεύτερο βήμα των Αμερικανών, θα είναι να πιέσουν, προς την ίδια κατεύθυνση και για την μεγάλη κοινότητα εντός Συρίας, που δεν είναι άλλη από αυτή των Κούρδων και εδώ αρχίζουν τα δύσκολά για την Τουρκία. Αρχίζουν τα δύσκολά γιατί, με την ίδρυση Κουρδικού καντονιού, εντός Συρίας, ανοίγει ο δρόμος για την ίδρυση μελλοντικού Κουρδικού Κράτους, το οποίο θα περιλαμβάνει το Συριακό κομμάτι που θα τους παραχωρηθεί,, βλέπε σημερινή Βόρεια Συρία, μεγάλο κομμάτι των Βόρειων και βορειοδυτικών επαρχιών του σημερινού Ιράκ, συμπεριλαμβανομένης της Μουσούλης, βλέπε πετρελαιοφόρος ορίζοντας, στο οποίο οι Κούρδοι έχουν ήδη μια σχετική αυτονομία. Ένα μικρό κομμάτι του σημερινού Βορειοδυτικού και κεντρικού Ιράν, το οποίο αφορά την συνοριακή γραμμή Ιράν – Τουρκία και Ιράν – Ιράκ, μέχρι περίπου τη μέση της μεταξύ τους οριογραμμής και φυσικά όλων των Κουρδικών περιοχών της σημερινής Νοτιοανατολικής Τουρκίας.
Για να το οριοθετήσω αυτό και επί χάρτου, τον οποίο και αναρτώ στο τέλος του άρθρου, το κομμάτι το οποίο θα δημιουργήσει πρόβλημα εντός Τουρκικής επικράτειας είναι στον γεωγραφικό άξονα, λίγο έξω από την επαρχία του Ερζερούμ, συνεχίζει νοτιόδυτικότερα προς τη Μαλάτεια και «κλείνει» ανάμεσα στην επαρχία του Γκαζάντεπ και της Σανλιούρφα, συμπεριλαμβανομένης, φυσικά και της επαρχίας του Ντιγιαρμπακίρ κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Όλα αυτά η Τουρκική Διπλωματία τα έχει αντιληφθεί, αλλά ίσως να μην έχει αντιληφθεί την κατάληξη του Αμερικανικού σχεδιασμού και αυτός είναι ο κύριος λόγος του εκνευρισμού του Τούρκου Υπ. Εξ. κ. Φιντάν, η οποία εκδηλώνεται με φραστικές επιθέσεις, τόσο κατά του Ισραήλ, όσο και κατά της αξιωματούχων της Χώρας μας. Ουσιαστικά ο κ. Φιντάν, βλέπει ότι άλλα πράγματα συζητά και συμφωνεί με τον Αμερικανό πρέσβη στη Άγκυρα, κ. Τομ Μπάρακ και άλλα βλέπει να συμβαίνουν επί του πεδίου, τα οποία είναι εκ διαμέτρου αντίθετα, από αυτά που έχουν συμφωνήσει.
Για να γίνω πιο σαφής, θα δώσω ένα απλό παράδειγμα των συμφωνιών που έχουν γίνει μεταξύ Μπάρακ και Φιντάν, για να διαφωτίσω την τρέχουσα κατάσταση. Μια από τις συμφωνίες που έχουν γίνει μεταξύ των δύο πλευρών είναι ο αφοπλισμός των Κούρδων και των Δρούζων της Συρίας και η ένταξή τους στη δομή ασφάλειας της Συρίας υπό τον Αλ Σαάρα και αυτό που βλέπουν είναι, η συνεχής στρατιωτική εκπαίδευση και εξοπλισμός και των δύο από τους Αμερικανούς. Χαρακτηριστική όλων αυτών ήταν η αντίδρασή του, όταν πριν λίγες ημέρες σε δήλωση που έκανε σε τοπικά μέσα της γειτονικής μας Τουρκίας, είπε ότι το ενδεχόμενο της μη κατάθεσης των όπλων από του Κούρδους της Συρίας, θα προκαλέσει προβλήματα και στην προσπάθεια ειρήνευσης με τους Κούρδους εντός Τουρκίας, κάτι που ερμηνεύεται ως πράξη πίεσης προς όλες τις Κουρδικές κατευθύνσεις και κατά την εκτίμησή μου, ίσως στο παιχνίδι να μπει και ο φυλακισμένος Κούρδος ηγέτης, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, για πείσει τους Σύριους Κούρδους να καταθέσουν τα όπλα, όπως έπραξε προ μηνών και με τους Κούρδους της Τουρκίας. Όπως γίνεται αντιληπτό, όλος αυτός ο σχεδιασμός για να μετουσιωθεί σε πράξεις επί του πεδίου, θέλει τον χρόνο του, αλλά όπως έχω γράψει κατά καιρούς, ο γεωπολιτικός χρόνος έχει αρχίσει να γίνεται όλο και πιο συμπυκνωμένος και οι εξελίξεις να τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Σε κάθε περίπτωση όλα θα εξαρτηθούν από την απόφαση Αλ Σαάρα, για την αυτονόμηση των Δρούζων της Συρίας, το οποίο είναι και το κλειδί των υπόλοιπων εξελίξεων.
Όλα τα παραπάνω, όπως είναι φυσικό θα προκαλούν ολοένα και περισσότερο εκνευρισμό και ανησυχία στην Τουρκία και η ιστορία έχει δείξει, ότι όποτε η Τουρκία αντιμετωπίζει εσωτερικά προβλήματα, τα εξάγει προς την Ελλάδα, με σκοπό την εσωτερική συσπείρωση γύρω από την εκάστοτε ηγεσία της. Για τον λόγο αυτό και οι δύο πυλώνες άσκησης εξωτερικής πολιτικής της Πατρίδας μας, δηλαδή το Υπουργείο Εξωτερικών και το Υπουργείο Άμυνας, θα πρέπει το επόμενο διάστημα να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να έχουν ανοιχτούς όλους τους τους «αισθητήρες» προς τη μέση Ανατολή, για να εξάγουν γρήγορα και σωστά τα συμπεράσματα που πρέπει.
Αθανάσιος Ι. Δημητριάδης.
Μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών.
(ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.)
Ο Ερντογάν στη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης
