Η Ευρωπαϊκή Οδηγία και η “Καθολική Υπηρεσία”

Σε μια περίοδο έντονων αναταράξεων και αποφάσεων για λουκέτα σε καταστήματα των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ), η συζήτηση στρέφεται αναπόφευκτα στην Ευρωπαϊκή Οδηγία που αφορά τις ταχυδρομικές υπηρεσίες, θέτοντας ουσιαστικά την “κόκκινη γραμμή” για την εξυπηρέτηση των πολιτών.

Η Υποχρέωση της Καθολικής Ταχυδρομικής Υπηρεσίας (ΚΥ)

Αντιμέτωπη με την άποψη περί “εξυγίανσης μέσω λουκέτων” που φέρεται να εξέφρασε ο πρώην διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΤΑ, Γρηγόρης Σκλήκας, στέκεται η ρητή πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

• Η σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία (Οδηγία 97/67/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε) κατοχυρώνει το δικαίωμα των χρηστών στην Καθολική Ταχυδρομική Υπηρεσία (ΚΥ).
• Αυτό σημαίνει την παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών συγκεκριμένης ποιότητας σε μόνιμη βάση και σε προσιτές τιμές για όλους τους χρήστες, σε όλα τα σημεία της επικράτειας ενός κράτους-μέλους.
• Η ΚΥ περιλαμβάνει:
  • Τη συλλογή, διαλογή, μεταφορά και παράδοση ταχυδρομικών αντικειμένων (συμπεριλαμβανομένων δεμάτων έως 10 ή 20 κιλών) με συγκεκριμένη συχνότητα (π.χ., μία φορά την ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα).
  • Την παροχή υπηρεσιών για συστημένες αποστολές και αποστολές με δηλωμένη αξία.
• Τα κράτη-μέλη οφείλουν να ορίσουν έναν ή περισσότερους Φορείς Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας (ΦΠΚΥ)—όπως είναι τα ΕΛΤΑ στην Ελλάδα—για να εξασφαλίσουν την κάλυψη του συνόλου της επικράτειας.

Η Ελληνική Νομοθεσία

Η υποχρέωση αυτή έχει ενσωματωθεί και στην ελληνική νομοθεσία (όπως ο Ν. 4053/2012), η οποία ρυθμίζει λεπτομερώς:

• Τεχνικές λεπτομέρειες της παροχής.
• Προδιαγραφές ποιότητας.
• Πρόσβαση ακόμα και σε απομακρυσμένες ή παραμεθόριες περιοχές, με δυνατότητα διαφοροποίησης (εξαιρέσεων) των όρων παροχής, όπου απαιτείται, λόγω ιδιαίτερων γεωγραφικών ή άλλων συνθηκών.

Σημαντικό: Η λογική της ΚΥ έρχεται σε ευθεία αντίθεση με μία απλή λογική κόστους-οφέλους, καθώς στόχος της είναι η κοινωνική συνοχή και η ισότιμη εξυπηρέτηση όλων των πολιτών, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους.

Ηχηρή Κριτική για το Κλείσιμο Καταστημάτων στην Πέλλα

Η απόφαση για το κλείσιμο καταστημάτων των ΕΛΤΑ, όπως στην περίπτωση της Πέλλας (π.χ. σε Αριδαία και Σκύδρα), προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από τοπικούς φορείς, Αυτοδιοίκηση και πολίτες.

• Η Κριτική: Οι τοπικές κοινωνίες τονίζουν ότι τα ΕΛΤΑ αποτελούν “οξυγόνο” για τους πολίτες, ιδίως για τους ηλικιωμένους και τους κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών. Το κλείσιμο καταστημάτων συνιστά υποβάθμιση των υπηρεσιών και απαξίωση της περιφέρειας.
• Η Αντίδραση: Το Εργατικό Κέντρο Έδεσσας – Αλμωπίας, ο Δήμος Σκύδρας και άλλοι τοπικοί φορείς αντέδρασαν δυναμικά, υπογραμμίζοντας ότι τα ΕΛΤΑ, ως ΦΠΚΥ, έχουν υποχρέωση να εξυπηρετούν ισότιμα όλους τους πολίτες, ειδικά σε μια παραμεθόριο περιοχή όπως ο Νομός Πέλλας. Δεν πρόκειται για “χάρη” ή “παραχώρηση”, αλλά για δέσμευση που απορρέει από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.
• Το Διακύβευμα: Η κριτική εστιάζει στο ότι ο αναγκαίος εξορθολογισμός του Οργανισμού δεν πρέπει να γίνεται εις βάρος της κοινωνίας και της εξυπηρέτησης, θέτοντας σε κίνδυνο την τήρηση της υποχρέωσης για Καθολική Υπηρεσία.

Είναι σαφές ότι η προσπάθεια εξυγίανσης των ΕΛΤΑ οφείλει να λάβει υπόψη της όχι μόνο τα οικονομικά δεδομένα, αλλά κυρίως την ευρωπαϊκή επιταγή για την αδιάλειπτη και ισότιμη ταχυδρομική εξυπηρέτηση σε κάθε γωνιά της χώρας.