Η Έδεσσα Σχεδιάζει το Μέλλον της
Αναρωτιέστε πώς θα μοιάζει η Έδεσσα του μέλλοντος; Το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ) του Δήμου Έδεσσας είναι το κλειδί για την απάντηση, ένα φιλόδοξο εγχείρημα που φιλοδοξεί να χαράξει τις αναπτυξιακές κατευθύνσεις της περιοχής για τις επόμενες δεκαετίες. Η πρόσφατη παρουσίαση της μελέτης, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025, άνοιξε τον διάλογο για τα τρία εναλλακτικά σενάρια χωρικής ανάπτυξης, προσκαλώντας τους πολίτες και τους φορείς να συμμετάσχουν ενεργά στη διαμόρφωση του μέλλοντος της πόλης.
Το Όραμα για την Έδεσσα του Αύριο: Ένα Σχέδιο Ανάπτυξης και όχι Αναστολής
Η Έδεσσα Σχεδιάζει το Μέλλον της
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον Δήμαρχο Έδεσσας να καλωσορίζει τους παρευρισκόμενους και να τονίζει τη μεγάλη σημασία του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου. “Είναι μια άκρως σημαντική δουλειά, η οποία χρήζει ιδιαίτερης προσοχής από όλους μας”, επεσήμανε, υπογραμμίζοντας ότι οι μηχανικοί και οι αρχιτέκτονες αντιλαμβάνονται πλήρως το πόσο κρίσιμο είναι ένα τέτοιο σχέδιο. Ο βασικός στόχος, όπως ανέφερε, είναι να δοθούν αναπτυξιακές προοπτικές στην περιοχή και, κυρίως, να μην παραλύουν οι δραστηριότητες, όπως συνέβαινε στο παρελθόν με τα προηγούμενα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ), τα οποία, όπως είπε, “αναστέλλουν την οικονομική ανάπτυξη του τόπου”.
Ο Δήμαρχος εξέφρασε την ικανοποίησή του για την παρουσία των εκπροσώπων των εταιρειών που εκπονούν τη μελέτη, καθώς και για τη συμμετοχή των πολιτών, αν και παραδέχτηκε ότι θα επιθυμούσε ακόμα μεγαλύτερη προσέλευση, ιδίως από ειδικούς του αντικειμένου. Ωστόσο, αναγνώρισε τις δυσκολίες που προκύπτουν από την ταχύτητα της διαδικασίας και το γεγονός ότι οι μελέτες εκπονούνται “μέσα στους θερινούς μήνες”, παράγοντες που αποτελούν “ανασχετικό παράγοντα στο να έχουμε τη συμμετοχή που επιθυμούμε”. Παρόλα αυτά, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η αίθουσα εκπροσωπεί “διάφορα κομμάτια της κοινωνίας μας” και ότι θα υπάρξει “εποικοδομητική διαβούλευση”.
Έμφαση δόθηκε και στη συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και τον Νίκο Μπελαβίλα, ο οποίος συμμετείχε σε προηγούμενες διαβουλεύσεις και ομάδες εργασίας, όπου τέθηκαν τα ζητήματα που διαμόρφωσαν τα σενάρια που παρουσιάστηκαν.
Οι Συντελεστές και η Διαδικασία: Ένα Πολυσύνθετο Έργο
Ακολούθως, τον λόγο έλαβε ο Γιώργος Ψακούμης, νόμιμος εκπρόσωπος της σύμπραξης των γραφείων μελετών που έχουν αναλάβει το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Έδεσσας. Η σύμπραξη αποτελείται από την εταιρεία Σαμαράς και Συνεργάτες Α.Ε. και τη Δίκτυο Α.Ε. Ο κ. Ψακούμης ανέφερε ότι η κύρια παρουσίαση των τριών αναπτυξιακών σεναρίων θα γίνει από τον Συντονιστή της Ομάδας Μελέτης, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, χωροτάκτη, πολεοδόμο μηχανικό.
Επιπλέον, ο κ. Ψακούμης αναφέρθηκε στη συνεργασία με την Επιτροπή Παραλαβής του έργου, η οποία αποτελείται από τον Άκη Απόστολο Βασίλειο Αργυρό (εκπρόσωπο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος – ΤΕΕ), την κυρία Μάρα Παπαθανασίου εκ μέρους του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), και τον κύριο Τόδωρο Δανιλίδη, τεχνικό υπάλληλο του Δήμου Έδεσσας. Παρούσες στην ομάδα εκπόνησης της στρατηγικής περιβαλλοντικής μελέτης είναι η κυρία Μαρία Τσίτσι-Γεωλόγος, η κυρία Άχη Μαντούζα (η οποία δεν μπόρεσε να παραστεί) και η κυρία Αυγή Μπινιά.
Ο κ. Ψακούμης επανέλαβε τη σημασία της συμμετοχής των πολιτών, τονίζοντας ότι, παρόλο που η σημερινή εκπροσώπηση είναι ικανοποιητική, “ήταν καλύτερο να είναι περισσότερη”. Διευκρίνισε ότι τα αναπτυξιακά σενάρια που παρουσιάζονται είναι στρατηγικού χαρακτήρα και ότι η λεπτομέρεια – δηλαδή η εξειδίκευση του σεναρίου που θα επιλεγεί – θα γίνει σε επόμενη φάση, η οποία θα έχει και περισσότερο χρόνο διαβούλευσης. Το γενικό σενάριο, ωστόσο, θα επιλεγεί τις επόμενες μέρες, γεγονός που καθιστά κρίσιμη τη σημερινή διαβούλευση.
Ο κ. Ψακούμης υπογράμμισε τη σημασία των απόψεων και των εισηγήσεων προς την ομάδα μελέτης, καθώς το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο θεσμοθετείται με Προεδρικό Διάταγμα και, μόλις εγκριθεί (με την ευχή “σχετικά γρήγορα μες στο επόμενο χρόνο, δύο χρόνια το πολύ”), “θα αλλάζει δύσκολα”. Αυτό τονίζει τον μακροπρόθεσμο χαρακτήρα και τη βαρύτητα των αποφάσεων που θα ληφθούν.
Το Θεσμικό Πλαίσιο και το Αντικείμενο της Μελέτης
Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Συντονιστής της Ομάδας Μελέτης, ανέλαβε στη συνέχεια την παρουσίαση, ξεκινώντας με το θεσμικό πλαίσιο εκπόνησης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ). Εξήγησε ότι η μελέτη εκπονείται στα πλαίσια του Νόμου 4447 του 2016, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει (ειδικότερα το Άρθρο 7), ο οποίος ορίζει τι είναι τα ΤΠΣ και το αντικείμενό τους.
Σε εφαρμογή του νόμου, έχουν εκδοθεί τεχνικές προδιαγραφές με Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 3545 του 2021), οι οποίες καθορίζουν τη δομή, τα περιεχόμενα, τους χάρτες, το διάγραμμα ροής και τα γεωχωρικά δεδομένα της μελέτης. Επομένως, η εκπόνηση της κύριας μελέτης, που είναι χωροταξική και πολεοδομική, ακολουθεί αυστηρά αυτές τις προδιαγραφές.
Ένα σημαντικό στοιχείο που ανέφερε ο κ. Παπακωνσταντίνου είναι η αναθεώρηση των πολεοδομικών σταθεροτύπων του 2004 με Υπουργική Απόφαση του 2024. Αυτά τα σταθερότυπα καθορίζουν τις ανάγκες σε κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους με βάση τον πληθυσμό σχεδιασμού μιας περιοχής.
Πολύ βασικό είναι επίσης ότι στα πλαίσια της μελέτης γίνεται οριοθέτηση των οικισμών, η οποία περιλαμβάνει και την επανέγκριση των ορίων των ήδη οριοθετημένων οικισμών. Για τον σκοπό αυτό, έχει εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα του 2025, το οποίο καθορίζει τα κριτήρια και τη διαδικασία για την οριοθέτηση των οικισμών της χώρας κάτω των 2.000 κατοίκων. Πρόσφατα ψηφίστηκε και μια νομοθετική ρύθμιση που κάνει διαχωρισμό στους οικισμούς κάτω των 700 κατοίκων.
Όσον αφορά τις υποστηρικτικές μελέτες, για τη μελέτη γεωλογικής καταλληλότητας εφαρμόζονται οι προδιαγραφές του 2007, ενώ για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) εφαρμόζεται η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) του 2006, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
Το Αντικείμενο της Μελέτης: Χωρικός Σχεδιασμός και Άμεση Εφαρμογή Χρήσεων Γης
Ο κ. Παπακωνσταντίνου επανήλθε στο αντικείμενο της μελέτης, τονίζοντας ότι είναι η σύνταξη του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, το οποίο θα ολοκληρωθεί με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος. Ο στόχος είναι να καθοριστούν το χωρικό πρότυπο οργάνωσης και ανάπτυξης, οι χρήσεις γης, οι όροι δόμησης και κάθε άλλο μέτρο ή περιορισμός για την περιοχή μελέτης.
Ειδικότερα, θα καθοριστούν οι περιοχές που ορίζει ο Νόμος 4447, κάνοντας ένα διαχωρισμό σε:
- Οικιστικές περιοχές
- Περιοχές επιχειρηματικών και παραγωγικών δραστηριοτήτων
- Περιοχές προστασίας (π.χ. αρχαιολογικοί χώροι, δασικές εκτάσεις)
- Περιοχές ειδικού καθεστώτος
- Περιοχές ελέγχου χρήσεων γης
Στις οικιστικές περιοχές θα καθοριστούν τα βασικά προγραμματικά μεγέθη (πληθυσμός σχεδιασμού, ανάγκες σε κοινωφελείς χώρους) και τα όρια των πολεοδομικών ενοτήτων.
Ένα πολύ βασικό σημείο που ανέδειξε ο κ. Παπακωνσταντίνου είναι η άμεση εφαρμογή των χρήσεων γης που θα οριστούν με το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο. Σε αντίθεση με τα παλιότερα ΓΠΣ, όπου οι χρήσεις γης έπρεπε να εναρμονιστούν με πολεοδομικές μελέτες κατώτερου επιπέδου, με το ΤΠΣ, “Την επόμενη μέρα που θα εγκριθεί το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο θα ισχύουν οι χρήσεις γης. Θα μπορεί κάποιος να πάει στην πολεοδομία και να βγάλει άδεια με τις χρήσεις που προτείνει το [ΤΠΣ]”. Αυτό σηματοδοτεί μια σημαντική απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών.
Επιπλέον, το ΤΠΣ θα περιλαμβάνει τον καθορισμό και την ιεράρχηση του οδικού δικτύου (προσδιορισμός κεντρικών οδών, αρτηριών, συλλεκτηρίων) και τον σχεδιασμό για την πρόληψη και αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων.
Η Έδεσσα Σχεδιάζει το Μέλλον της
Η Διαδικασία της Διαβούλευσης και η Επιλογή του Επικρατέστερου Σεναρίου
Η παρουσίαση των τριών εναλλακτικών σεναρίων χωρικής ανάπτυξης του Δήμου Έδεσσας είναι το πρώτο βήμα στη διαδικασία της διαβούλευσης. Αυτά τα σενάρια, τα οποία διαμορφώθηκαν από την ομάδα μελέτης μετά από ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης, θα είναι ανοιχτά προς το κοινό για τις επόμενες πέντε ημέρες. Θα αναρτηθούν τόσο στην ιστοσελίδα του Δήμου όσο και στην ειδική πλατφόρμα που έχει δημιουργήσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Εκεί, “ο καθένας θα μπορεί να πει το σχόλιο του, να πει συμφωνώ, δεν συμφωνώ, ή θέλω κάτι διαφορετικό”.
Στη συνέχεια, όλα τα σχόλια και οι παρατηρήσεις που θα υποβληθούν θα ληφθούν υπόψη από την τριμελή επιτροπή και την ομάδα μελέτης, προκειμένου να διαμορφωθεί το επικρατέστερο σενάριο. Ο κ. Παπακωνσταντίνου διευκρίνισε ότι, αν και οι μελετητές έχουν ήδη αξιολογήσει τα σενάρια και έχουν προτείνει το δικό τους επικρατέστερο, η τελική επιλογή θα προκύψει από τη δημόσια διαβούλευση.
Η επιλογή του επικρατέστερου σεναρίου αποτελεί ένα στρατηγικό βήμα, καθώς αυτό θα εξειδικευτεί σε μεγάλη λεπτομέρεια σε επόμενη φάση, με συγκεκριμένες χρήσεις γης, δράσεις, επιχειρηματικές δραστηριότητες και οικιστική ανάπτυξη.
Η παρουσίαση του μηνύματος του Γενικού Γραμματέα του ΥΠΕΝ, Ευθύμη Μπακογιάννη, το οποίο θα εξηγούσε περαιτέρω τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, αναβλήθηκε λόγω τεχνικών προβλημάτων με τον ήχο, αλλά υποσχέθηκε να προβληθεί αργότερα.
Συνοψίζοντας, η διαβούλευση για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Έδεσσας είναι μια κρίσιμη στιγμή για το μέλλον της περιοχής. Η διαδικασία είναι ανοιχτή, συμμετοχική και στοχεύει στη διαμόρφωση ενός σύγχρονου και αναπτυξιακού πλαισίου. Η συμμετοχή των πολιτών και των φορέων είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι το σχέδιο που θα εγκριθεί θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες και προσδοκίες της τοπικής κοινωνίας, χαράσσοντας μια πορεία βιώσιμης ανάπτυξης για την Έδεσσα του αύριο.
Η Έδεσσα Σχεδιάζει το Μέλλον της
