Ελληνική Κυριαρχία και Διεθνές Δίκαιο
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (AFET) και η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ φέρνουν στην επιφάνεια κρίσιμα ερωτήματα για το μέλλον των Βαλκανίων και τη θέση της Ελλάδας σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο. Ενώ τα Σκόπια επιδιώκουν την “οριστική αναγνώριση της αιώνιας ξεχωριστής μακεδονικής ταυτότητας και γλώσσας”, η Ελλάδα παραμένει σταθερή στις θέσεις της, βασισμένη στο διεθνές δίκαιο, τις ιστορικές αλήθειες και, κυρίως, την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία παραβιάζεται συστηματικά από την πλευρά των Σκοπίων.
Δημοσιεύματα από εφημερίδες της γειτονικής Χώρα υποστηρίζουν ότι η ψηφοφορία στην AFET και η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ αποτελούν “σαφείς δείκτες” για την πορεία τους. Η αναφορά σε “μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα” ως “αιώνια συνέχεια” είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στην προσπάθεια των Σκοπίων να εδραιώσουν μια αφήγηση που αγνοεί τις ιστορικές και πολιτισμικές πραγματικότητες της ευρύτερης περιοχής. Η Ελλάδα, από την πλευρά της, έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η χρήση του όρου “μακεδονική” για την ταυτότητα και τη γλώσσα των Σκοπίων αποτελεί σφετερισμό της ελληνικής ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτή η ρητορική έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το πνεύμα και το γράμμα της Συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία προβλέπει την αναγνώριση ενός διακριτού πολιτισμού και γλώσσας, χωρίς όμως γεωγραφικούς ή ιστορικούς προσδιορισμούς που να υπονομεύουν την ελληνική Μακεδονία.
Η συζήτηση γύρω από την έκθεση προόδου για τα Σκόπια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και ιδιαίτερα οι προσθήκες που επιβεβαιώνουν την “αιώνια μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα”, προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις. Η αναβολή της ψηφοφορίας λόγω πιέσεων από Βούλγαρους ευρωβουλευτές, οι οποίοι διαφώνησαν με τη ρητή αναφορά στη γλώσσα και την ταυτότητα, αναδεικνύει τις εσωτερικές εντάσεις και τις διαφορετικές προσεγγίσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά την υιοθέτηση της έκθεσης με ευρεία πολιτική πλειοψηφία στην AFET, η πρόθεση ενός Βούλγαρου ευρωβουλευτή να προτείνει “γνώμη μειοψηφίας” ως παράρτημα υπογραμμίζει τις συνεχιζόμενες διαφωνίες. Είναι κρίσιμο να επισημανθεί ότι η επιμονή σε αυτούς τους όρους, όπως “μακεδονική γλώσσα” και “μακεδονική ταυτότητα” χωρίς τους συμφωνημένους προσδιορισμούς “της Βόρειας”, αποτελεί κατάφωρη παράβαση των προβλέψεων της Συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία ορίζει σαφώς την ονομασία “Βορειομακεδονική γλώσσα” και “πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας”.
Στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, τα Σκόπια παρουσιάζονται ως “ισότιμος εταίρος με τη Βουλγαρία”, επιδιώκοντας να ασκήσουν πιέσεις για την υπέρβαση του “βουλγαρικού αποκλεισμού” στην πορεία τους προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Ωστόσο, η Ελλάδα έχει τονίσει με σαφήνεια ότι η επίλυση των διμερών διαφορών και ο σεβασμός των διεθνών συμφωνιών είναι προϋποθέσεις για την ομαλή ενσωμάτωση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωατλαντική οικογένεια. Η “θυσία” που υποστηρίζουν τα Σκόπια ότι έκαναν για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ δεν αναιρεί την ανάγκη για συμμόρφωση με τις αρχές του διεθνούς δικαίου και τον σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων των γειτόνων τους. Η επιμονή της νέας ηγεσίας των Σκοπίων, συμπεριλαμβανομένης της Προέδρου Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα, να αναφέρεται στη χώρα της ως “Μακεδονία” αντί “Βόρεια Μακεδονία”, αποτελεί κατάφωρη και απροκάλυπτη παράβαση του άρθρου 1 παράγραφος 3 της Συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία επιβάλλει τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας” τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στην προστασία της ιστορικής της κληρονομιάς και των εθνικών της συμφερόντων. Η αλήθεια είναι ότι η ιστορία και η πολιτιστική ταυτότητα της Μακεδονίας είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με την Ελλάδα. Η επιμονή των Σκοπίων σε μια αφήγηση που απομονώνει και αλλοιώνει αυτά τα δεδομένα, καθώς και η άρνηση να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που απορρέουν από μια διεθνή συνθήκη, δεν συμβάλλει στην οικοδόμηση σχέσεων καλής γειτονίας, βασισμένων στην αμοιβαία κατανόηση και τον σεβασμό.
Η πορεία των Σκοπίων προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πρέπει να βασίζεται στην τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων και τον σεβασμό των γειτόνων τους. Η Ελλάδα, ως πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή, θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τις αρχές της καλής γειτονίας και του διεθνούς δικαίου, διασφαλίζοντας ότι η αλήθεια θα επικρατήσει έναντι κάθε προσπάθειας παραποίησης της ιστορίας και ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα εφαρμόζεται πλήρως και χωρίς εκπτώσεις από όλες τις πλευρές.
Ελληνική Κυριαρχία και Διεθνές Δίκαιο
