Ένας αγώνας δρόμου για την αγροτική οικονομία

Στο παρά πέντε της παράτασης: Η κυβέρνηση δίνει ανάσα στις επενδύσεις, ο χρόνος πιέζει για την απορρόφηση των πόρων

Σε μια κίνηση που δίνει ζωτική ανάσα σε δεκάδες επενδυτικά σχέδια στον αγροδιατροφικό τομέα, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων ανακοίνωσε την παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης των έργων που εντάχθηκαν στις Δράσεις 4.2.1 και 4.2.2 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2022. Η απόφαση, που έρχεται ως επιστέγασμα μιας εντατικής συνεργασίας μεταξύ του Υπουργού Κώστα Τσιάρα και της Γενικής Γραμματέα Ενωσιακών Πόρων, Αργυρώς Ζέρβα, μεταθέτει την καταληκτική ημερομηνία για την Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου 2025. Πρόκειται για μια κίνηση που έχει ως στόχο να επιταχύνει τις διαδικασίες, να διασφαλίσει την ομαλή ροή των ελέγχων και, πάνω από όλα, να μεγιστοποιήσει την απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, τα οποία αποτελούν το οξυγόνο για τη μεταποίηση, την εμπορία και την ανάπτυξη των ελληνικών γεωργικών προϊόντων. Η πίεση του χρόνου είναι μεγάλη, καθώς η 31η Δεκεμβρίου 2025 αποτελεί την τελική προθεσμία για την εκταμίευση των δαπανών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθιστώντας την παράταση αυτή κρίσιμης σημασίας για την επιτυχία του προγράμματος.

Η σημασία της κρίσιμης παράτασης: Ανακούφιση για τους επενδυτές

Η ανακοίνωση της παράτασης δεν είναι απλώς μια τυπική διοικητική πράξη. Αντίθετα, σηματοδοτεί την αναγνώριση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του αγροτικού τομέα κατά την υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων. Το πρόγραμμα, το οποίο είχε αρχικά σχεδιαστεί για την περίοδο 2014-2022, έχει γνωρίσει πολλαπλές καθυστερήσεις, είτε λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων είτε λόγω απρόβλεπτων παραγόντων, όπως η πανδημία του COVID-19 και η ενεργειακή κρίση, που επηρέασαν δραστικά τις εφοδιαστικές αλυσίδες και την πορεία των κατασκευαστικών έργων. Για πολλούς επιχειρηματίες, η παράταση αυτή αποτελεί την τελευταία ευκαιρία να ολοκληρώσουν τα έργα τους και να μην χάσουν την επιχορήγηση που έχουν ήδη εξασφαλίσει.

Η παράταση αυτή δίνει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις να ολοκληρώσουν απαραίτητες ενέργειες, όπως η προμήθεια εξοπλισμού, η ανέγερση ή ανακαίνιση κτιρίων και η εγκατάσταση νέων τεχνολογιών. Χωρίς αυτή την ευελιξία, υπήρχε σοβαρός κίνδυνος πολλά έργα να μείνουν ημιτελή, με αποτέλεσμα όχι μόνο την απώλεια σημαντικών κεφαλαίων για τους ίδιους τους επιχειρηματίες αλλά και την απώλεια ευρωπαϊκών πόρων για τη χώρα. Ουσιαστικά, η απόφαση του Υπουργείου λειτουργεί ως «δίχτυ ασφαλείας», επιτρέποντας την απρόσκοπτη ολοκλήρωση των έργων και την αποφυγή απεντάξεων που θα είχαν σοβαρό αντίκτυπο στην προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού αγροδιατροφικού κλάδου.

Δύο δράσεις, ένας κοινός στόχος: Η καρδιά του προγράμματος

Οι Δράσεις 4.2.1 και 4.2.2 αποτελούν τον πυρήνα του Υπομέτρου 4.2 του ΠΑΑ, το οποίο είναι αφιερωμένο στη στήριξη των επενδύσεων για τη μεταποίηση, εμπορία και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων. Οι στόχοι αυτών των δράσεων είναι πολλαπλοί και απολύτως κρίσιμοι για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα:

• Αύξηση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων: Το πρόγραμμα ενισχύει επενδύσεις που μετατρέπουν τις αγροτικές πρώτες ύλες σε προϊόντα υψηλότερης αξίας. Για παράδειγμα, η μεταποίηση γάλακτος σε τυροκομικά προϊόντα ή η επεξεργασία φρούτων σε χυμούς και μαρμελάδες.
• Ενσωμάτωση καινοτομίας και νέων τεχνολογιών: Ο εκσυγχρονισμός των παραγωγικών διαδικασιών, η χρήση έξυπνων συστημάτων ελέγχου και η εφαρμογή αυτοματοποιημένων γραμμών παραγωγής αποτελούν βασικούς άξονες του προγράμματος, συμβάλλοντας στη μείωση του κόστους και την αύξηση της αποδοτικότητας.
• Προστασία του περιβάλλοντος και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής: Οι επενδύσεις ενθαρρύνουν τη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, συνεισφέροντας στην πράσινη μετάβαση της αγροτικής παραγωγής.
• Δημιουργία και διατήρηση θέσεων εργασίας: Τα επενδυτικά σχέδια που χρηματοδοτούνται από το ΠΑΑ συμβάλλουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε αγροτικές περιοχές, αντιστρέφοντας το φαινόμενο της αστυφιλίας και ενισχύοντας την τοπική οικονομία.
• Προστασία της ανθρώπινης υγείας: Η υιοθέτηση σύγχρονων προτύπων ασφάλειας και υγιεινής κατά τη μεταποίηση των προϊόντων εξασφαλίζει την ποιότητα των τελικών προϊόντων και προστατεύει τους καταναλωτές.

Ο συνδυασμός αυτών των στόχων καθιστά το ΠΑΑ 2014-2022 ένα από τα πιο σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία για τον αγροτικό τομέα της χώρας, καθώς όχι μόνο ενισχύει την παραγωγική βάση, αλλά προωθεί και την αειφορία, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα.

Το χρονοδιάγραμμα και η πίεση του κλεισίματος: Ένας αγώνας δρόμου

Η παράταση έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 δεν είναι τυχαία. Σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η καταληκτική ημερομηνία για την καταβολή όλων των δαπανών που αφορούν το ΠΑΑ 2014-2022 είναι η 31η Δεκεμβρίου 2025. Αυτό αφήνει ένα πολύ στενό χρονικό περιθώριο, περίπου τρεις μήνες, για την ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων διοικητικών ελέγχων, την πιστοποίηση των δαπανών και την υποβολή των σχετικών αιτημάτων προς την Επιτροπή.

Η επίσπευση των διαδικασιών είναι πλέον επιτακτική. Το Υπουργείο καλεί τους δικαιούχους να ολοκληρώσουν άμεσα τις πράξεις τους, ώστε να μπορέσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες να πραγματοποιήσουν τους τελικούς ελέγχους και να προχωρήσουν στην πληρωμή των εκκρεμών ποσών. Ο κίνδυνος είναι ορατός: εάν ένα έργο δεν έχει ολοκληρωθεί και ελεγχθεί μέχρι την καθορισμένη ημερομηνία, οι δαπάνες δεν θα μπορέσουν να δηλωθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με αποτέλεσμα να χαθούν τα χρήματα.

Η συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου και των επενδυτών πρέπει να είναι άμεση και αποτελεσματική. Οι επενδυτές οφείλουν να υποβάλλουν όλες τις απαραίτητες τεκμηριώσεις, ενώ οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να εργαστούν με εντατικούς ρυθμούς για να ανταποκριθούν στο νέο, σφιχτό χρονοδιάγραμμα. Ο απώτερος στόχος είναι η μέγιστη δυνατή απορρόφηση των ενωσιακών πόρων, κάτι που θα επιτρέψει στη χώρα να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τα διαθέσιμα κονδύλια και να επενδύσει περαιτέρω στον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη του αγροτικού της τομέα.

Πού μπορούν να βρουν πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι

Για την πλήρη ενημέρωση των δικαιούχων και όλων των ενδιαφερομένων, οι σχετικές αποφάσεις τροποποίησης ένταξης των πράξεων για τις Δράσεις 4.2.1 και 4.2.2 έχουν ήδη αναρτηθεί στις επίσημες ιστοσελίδες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (www.minagric.gr) και του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ (www.agrotikianaptixi.gr). Οι αποφάσεις αυτές φέρουν τους κωδικούς «19η τροποποίηση της υπ’ αρ. 1264/158482/28.06.2019 απόφασης ένταξης» για τη Δράση 4.2.1 και «13η τροποποίηση της υπ’ αρ. 1264/158482/28.06.2019 απόφασης ένταξης» για τη Δράση 4.2.2.

Η πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες είναι απαραίτητη για τους δικαιούχους, καθώς περιλαμβάνουν λεπτομέρειες για τις νέες προθεσμίες, τις απαιτούμενες ενέργειες και τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν για την ομαλή ολοκλήρωση των έργων. Η απόφαση της κυβέρνησης να δώσει αυτή την παράταση δείχνει τη βούλησή της να στηρίξει έμπρακτα τον πρωτογενή τομέα της οικονομίας, αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις και προσφέροντας λύσεις που εξασφαλίζουν την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων προς όφελος της ελληνικής οικονομίας.

Ένας αγώνας δρόμου για την αγροτική οικονομία