Αθήνα – Με μεγάλη επιτυχία και θερμή ανταπόκριση από την τοπική αυτοδιοίκηση και την επιστημονική κοινότητα, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 22 Μαΐου 2025 στο Divani Caravel η ενημερωτική ημερίδα του Ελληνικού Δικτύου Ανθεκτικών Πόλεων (Ελ.Δ.Α.Π.). Στο επίκεντρο βρέθηκε η πρώτη δημόσια παρουσίαση των προδιαγραφών για την εκπόνηση Σχεδίων Αστικής Ανθεκτικότητας (Σ.Α.Α.) από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως αυτά προβλέπονται από τον πρόσφατο Νόμο 5106/2024.
Η εκδήλωση, που συγκέντρωσε πλήθος δημάρχων, επιστημονικών φορέων και εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού, ανέδειξε την κρισιμότητα του ζητήματος της ανθεκτικότητας των πόλεων απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις, από την κλιματική κρίση μέχρι τις κοινωνικές και δημογραφικές μεταβολές. Μεταξύ των παρισταμένων Δήμων, ξεχώρισε η συμμετοχή του Δήμου Αλμωπίας, γεγονός που υπογραμμίζει το αυξημένο ενδιαφέρον της περιοχής για την ενίσχυση της προσαρμοστικότητάς της σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Το όραμα του Ελληνικού Δικτύου Ανθεκτικών Πόλεων
Ο Πρόεδρος του Ελ.Δ.Α.Π. και Δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος, άνοιξε τις εργασίες της ημερίδας, τονίζοντας τα σημαντικά βήματα που έχει ήδη πραγματοποιήσει το Δίκτυο. Ωστόσο, υπογράμμισε την ανάγκη για στήριξη από το κράτος, τόσο σε θεσμικό όσο και σε χρηματοδοτικό επίπεδο, προκειμένου να υλοποιηθούν οι απαιτούμενες τεχνικές μελέτες και έργα που θα θωρακίσουν τις πόλεις.
Τη σημασία της υιοθέτησης μιας βιώσιμης περιφερειακής πολιτικής ανέδειξε στην ομιλία του ο Πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου, Γιάννης Ανδρουλάκης. Όπως ανέφερε, η ενίσχυση της αστικής και τοπικής ανθεκτικότητας αποτελεί ζήτημα ύψιστης σημασίας και λειτουργεί ως «θεματοφύλακας του περιβαλλοντικού τομέα».
Νέα Εργαλεία για την Ανθεκτικότητα των Πόλεων
Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, παρουσίασε για πρώτη φορά τα στρατηγικά και τεχνολογικά εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση του νέου εθνικού πλαισίου για την Ανθεκτικότητα. Αναφέρθηκε ειδικότερα στη νέα μέθοδο για τη διάγνωση της τρωτότητας και του βαθμού διακινδύνευσης των πόλεων και των περιοχών. Βάσει αυτής της διάγνωσης, θα σχεδιαστούν οι ειδικοί και ιδιαίτεροι για κάθε περιοχή επιχειρησιακοί στόχοι, οι προτεραιότητες πολιτικής και οι διατομεακές συνεργασίες για την ενίσχυση της τοπικής ανθεκτικότητας.
Ο υπολογισμός του δείκτη ανθεκτικότητας θα βασίζεται σε ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια, ενώ θα συντάσσεται ένα πρόγραμμα και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και αναπροσαρμογής του συνολικού σχεδίου ανθεκτικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, καθορίζεται ένα συνεκτικό και ρεαλιστικό σχέδιο χωρικών παρεμβάσεων και δράσεων με στόχο την αντιμετώπιση τόσο των υφιστάμενων προβλημάτων όσο και των μελλοντικών προκλήσεων. Ο κ. Μπακογιάννης ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του παρουσιάζοντας τον μηχανισμό έγκρισης και χρηματοδότησης των Σ.Α.Α. από το Πράσινο Ταμείο.
Κρίσιμες Συνιστώσες της Αστικής Ανθεκτικότητας
Στη στρογγυλή τράπεζα με θέμα τις κρίσιμες συνιστώσες της αστικής ανθεκτικότητας, διακεκριμένοι επιστήμονες ανέπτυξαν διάφορες διαστάσεις του θέματος:
- Γιώργος Τσακίρης (Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ) ανάλυσε την ανθεκτικότητα του φυσικού περιβάλλοντος και τη νέα φιλοσοφία στην αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων.
- Κωνσταντίνος Σπυράκος (Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ) εστίασε στην κλιματική ανθεκτικότητα κτιρίων και δομικών έργων σε περιπτώσεις σεισμών και ακραίων φυσικών φαινομένων.
- Θάνος Βλαστός (συγκοινωνιολόγος – πολεοδόμος, Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ) ανέλυσε τις δυνατότητες προσαρμογής των δασικών οικοσυστημάτων, καθώς και την καθοριστική συμβολή της βιώσιμης κινητικότητας και των Στρατηγικών Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) που έχουν εκπονηθεί από τους δήμους.
Οι δύο Γενικοί Γραμματείς του Υπουργείου Περιβάλλοντος που συμμετείχαν στο πάνελ, Πέτρος Βαρελίδης (Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων) και Ευστάθιος Σταθόπουλος (Γενικός Γραμματέας Δασών), τόνισαν την ενεργή στήριξη του Υπουργείου προς τους Ο.Τ.Α. μέσω τεχνολογικών εργαλείων, εξειδικευμένων προδιαγραφών και καθοδήγησης, καλώντας παράλληλα τους Δήμους να ενισχύσουν την ετοιμότητά τους απέναντι στις ολοένα αυξανόμενες προκλήσεις. Συντονίστρια της συζήτησης ήταν η Ειδική Σύμβουλος του Ελληνικού Δικτύου Ανθεκτικών Πόλεων, Εύη Τατούλη.
Το Δίκτυο ως Καταλύτης Ανθεκτικότητας
Η ημερίδα επιβεβαίωσε τον κρίσιμο ρόλο του Ελληνικού Δικτύου Ανθεκτικών Πόλεων ως καταλύτη για τη διαμόρφωση και υλοποίηση βιώσιμων, ρεαλιστικών και κοινωνικά δίκαιων πολιτικών. Το Δίκτυο, όπως τονίστηκε, δεν περιορίζεται στην κλιματική ατζέντα, αλλά επεκτείνεται σε κρίσιμους τομείς όπως το δημογραφικό θέμα, η κοινωνική συνοχή, η ενεργειακή αυτάρκεια και η διαχείριση φυσικών πόρων. Με όραμα, τεκμηριωμένες στρατηγικές και ισχυρές διαδημοτικές και διατομεακές συνεργασίες, το Ελ.Δ.Α.Π. λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για την ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας και την προσαρμογή των πόλεων σε ένα περιβάλλον διαρκών μεταβολών.
Η μαζική συμμετοχή Δήμων από όλη την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Αλμωπίας, δείχνει την αυξανόμενη συνειδητοποίηση της σημασίας της προληπτικής πολιτικής και του σχεδιασμού για ένα πιο ανθεκτικό μέλλον των ελληνικών πόλεων.
