Η Αλμωπία στην «Αναμονή»: Λόγια, Σχέδια και η Σκληρή Πραγματικότητα των Δύο Ετών
Η δημοτική αρχή παρουσίασε το έργο της, αλλά τα μεγάλα «αγκάθια» της καθημερινότητας παραμένουν: από τη ΔΕΥΑΑ και τα σχολεία, μέχρι τα αδέσποτα και την υπογεννητικότητα, οι απαντήσεις κρίνονται ελλιπείς και η στρατηγική «μπαλώματος» δεν πείθει για μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.
Μεταξύ Λαμπερών Εκδηλώσεων και Άλυτων Προβλημάτων
Το μεσημέρι της Τετάρτης, η αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Αριδαίας φιλοξένησε τη δεύτερη συνέντευξη Τύπου της δημοτικής αρχής του Νίκου Παρούτογλου, δύο χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων της. Ο Δήμαρχος, πλαισιωμένος από τους Αντιδημάρχους Πέτρο Τσαρκνιά (Παιδείας-Πολιτισμού-Αθλητισμού), Θεόδωρο Σαμαρά (Κοινωνικής Απασχόλησης-Πρόνοιας-Εθελοντισμού) και Γιώργο Χατζηδημητριάδη (Υγείας-Μαθητικής Εστίας-Προσχολικής Αγωγής), παρουσίασε μια εκτενή ανασκόπηση του έργου τους και τους μελλοντικούς στόχους. Η ενημέρωση ήταν, κατά δήλωση, «εμπεριστατωμένη», ωστόσο, η προσεκτική ανάγνωση των λεγομένων αποκαλύπτει μια διοίκηση που, ενώ προσπαθεί να ανταποκριθεί σε καθημερινά ζητήματα, αδυνατεί να χαράξει μια τολμηρή και μακρόπνοη στρατηγική για τα μείζονα δομικά προβλήματα της Αλμωπίας. Τα λόγια ήταν πολλά, τα σχέδια φιλόδοξα, αλλά η κριτική ματιά αναδεικνύει τις χρόνιες παθογένειες που συνεχίζουν να ταλανίζουν τον Δήμο, μετατοπίζοντας συχνά τις ευθύνες στην κεντρική εξουσία ή στους «ασυνείδητους πολίτες», αντί να προβάλει ουσιαστικές, τοπικές λύσεις. Η σκιά της αδράνειας πέφτει βαριά πάνω από τις προσπάθειες «αναζωογόνησης», όταν οι βασικές υποδομές και οι κοινωνικές λειτουργίες μένουν στην αναμονή ή αντιμετωπίζονται με ημίμετρα.
Η ΔΕΥΑΑ: Το Βαρίδι των Οικονομικών και η Αναμενόμενη Αύξηση
Ο Δήμαρχος, Νίκος Παρούτογλου, επικεντρώθηκε στο φλέγον ζήτημα της ΔΕΥΑ Αλμωπίας (ΔΕΥΑΑ), σχολιάζοντας το νέο νομοσχέδιο. Η κίνηση να παρουσιαστεί ένα «σχέδιο βιωσιμότητας» δείχνει μια προσπάθεια συμμόρφωσης με το νέο πλαίσιο, ωστόσο, η συνολική εικόνα της ΔΕΥΑΑ, όπως αυτή αποτυπώνεται πανελλαδικά (500 εκατ. ευρώ χρέη), καθιστά τον οργανισμό ένα δομικό πρόβλημα και όχι μια απλή επιχειρησιακή πρόκληση.
Η επιχορήγηση των 200 εκατ. ευρώ για τα χρέη και η κάλυψη του υπολοίπου μέσω δανείου από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, μπορεί να δίνει μια ανάσα, αλλά η ταυτόχρονη εισαγωγή του παρατηρητηρίου βιωσιμότητας και η υποχρέωση το τιμολόγιο να μην δημιουργεί ελλείμματα, οδηγεί σε μια αβίαστη και κυνική πρόβλεψη: αύξηση των τιμολογίων ύδρευσης για τους δημότες. Ενώ ο Δήμος μιλά για «πιο οργανωμένη και αποτελεσματική δομή», η αποτελεσματικότητα αυτή θα πληρωθεί, για ακόμη μια φορά, από την τσέπη του πολίτη. Η κριτική απουσιάζει για το πώς φτάσαμε ως εδώ, με τα χρέη (κυρίως σε ηλεκτρική ενέργεια) να συσσωρεύονται. Η διοίκηση οφείλει να εξηγήσει πώς θα θωρακίσει τη ΔΕΥΑΑ έναντι μελλοντικών ελλειμμάτων χωρίς διαρκείς αναπροσαρμογές, και όχι απλώς να αναμένει τις «αναμενόμενες αυξήσεις». Η βιωσιμότητα δεν επιτυγχάνεται με τη μετακύλιση του κόστους στους δημότες, αλλά με τη δραστική μείωση του λειτουργικού κόστους και την εξυγίανση.
Παιδεία, Πολιτισμός, Αθλητισμός: Μικρές Παρεμβάσεις σε Σαθρές Βάσεις
Ο Αντιδήμαρχος Πέτρος Τσαρκνιάς αναφέρθηκε στις δράσεις του τομέα του, επικεντρώνοντας σε εκδηλώσεις, βελτιώσεις υποδομών και αναπλάσεις. Ωστόσο, η κατάργηση των νομικών προσώπων (ΔΗ.Κ.Ε.Δ.Α., σχολικές επιτροπές) και η ανάληψη των αρμοδιοτήτων και των χρεών από τον Δήμο, δημιουργεί μεγάλη γραφειοκρατική επιβάρυνση και κίνδυνο καθυστέρησης στην επίλυση των προβλημάτων.
Τα σχολεία, όπως παραδέχτηκε ο ίδιος, είναι παλαιά με πολλά προβλήματα συντήρησης. Οι αναμενόμενες παρεμβάσεις μέσω προγραμμάτων («Φοίβος και Αθηνά», «Μαριέττα Γιαννάκου») αποτελούν θετική κίνηση, αλλά η χρόνια αναμονή για την αντικατάσταση των κτηρίων του 1ου και 2ου Γυμνασίου Αριδαίας με ένα σύγχρονο κτήριο στο χώρο του «φυτωρίου» είναι ενδεικτική της αργοπορίας στα μεγάλα, δομικά έργα. Πρόκειται για ένα θέμα που «έρχεται ξανά στην επιφάνεια από το παρελθόν», αποδεικνύοντας ότι η διοίκηση δεν κατάφερε ακόμη να το δρομολογήσει με αποφασιστικότητα.
Το μεγαλύτερο «αγκάθι» είναι η μείωση του μαθητικού δυναμικού λόγω υπογεννητικότητας, η οποία οδηγεί στο κλείσιμο σχολείων (π.χ. Κωνσταντία) και σε επικείμενες συγχωνεύσεις (π.χ. Φιλώτεια). Ενώ ο Δήμος ξεκίνησε την καταγραφή μαθητών και γεννήσεων, η αντιμετώπιση του φαινομένου είναι, όπως παραδέχθηκε ο ίδιος ο Δήμαρχος αργότερα, αρμοδιότητα της κεντρικής εξουσίας. Ο Δήμος, παρόλα αυτά, θα έπρεπε να πρωτοστατήσει σε τοπικά κίνητρα που ξεπερνούν την εφάπαξ επιδότηση γέννησης, όπως η ουσιαστική στήριξη της εργαζόμενης μητέρας και η ενίσχυση δομών προσχολικής αγωγής.
Στον Αθλητισμό, το πρόβλημα της αδειοδότησης και νομιμοποίησης των χώρων παραμένει άλυτο. Η τμηματική ανακαίνιση του Κλειστού Γυμναστηρίου (ξεκινώντας από τη στέγη), μετά την απένταξή του, είναι μια λύση ανάγκης και όχι μια ολοκληρωμένη αναβάθμιση που αρμόζει σε μια σύγχρονη πόλη. Οι διοργανώσεις εκδηλώσεων (Δρόμος Υγείας, αγώνες) είναι καλοδεχούμενες, αλλά δεν υποκαθιστούν την έλλειψη πλήρως αδειοδοτημένων και σύγχρονων εγκαταστάσεων.
Αδέσποτα: Το Απόλυτο Δείγμα Αποτυχίας και Μετακύλισης Ευθύνης
Ο Αντιδήμαρχος Θεόδωρος Σαμαράς έθεσε επί τάπητος το πολύ φλέγον ζήτημα των αδέσποτων. Οι δηλώσεις του, ωστόσο, αποτυπώνουν μια αδιέξοδη κατάσταση, όπου η λύση αναζητείται αποκλειστικά στη μετακύλιση της ευθύνης: «η κοινωνία… συμπεριφέρεται ασυνείδητα» και «η πολιτεία… φοβούμενη την φιλοζωική, νομοθετικά δεν έχει λάβει τις σωστές αποφάσεις».
Ενώ οι δράσεις για μαζικές στειρώσεις (ιδίως για ευπαθείς ομάδες) και οι σκυλοθεσίες (με αύξηση από 67 το 2024 σε 102 το 2025) είναι θετικές, η δήλωση ότι «ριζική λύση δεν υπάρχει» και η συνεχιζόμενη αποτυχία συμμόρφωσης των κτηνοτρόφων και των πολιτών στους υποχρεωτικούς ελέγχους για στείρωση και τσιπάκι, καταδεικνύει την αναποτελεσματικότητα των μέτρων.
Επιπλέον, η δήλωση ότι:
«Και το καταφύγιο να υπήρχε – σύμφωνα με τη νομοθεσία – δε θα μπορούσε να φιλοξενήσει αδέσποτο αν δεν είναι προβληματικό. Τα καταφύγια είναι μόνο για προβληματικά και κουτάβια…»
είναι απογοητευτική. Ο Δήμος, γνωρίζοντας το νομικό πλαίσιο, έπρεπε να έχει δρομολογήσει την επίλυση του προβλήματος με το καταφύγιο 50 θέσεων πολύ νωρίτερα, αντί να περιμένει ακόμη την έγκριση από την Περιφέρεια, με το επιχείρημα της «δασικής» περιοχής να αναδεικνύει μια προχειρότητα στον αρχικό σχεδιασμό και την επιλογή της τοποθεσίας. Η καθυστέρηση αυτή, σε συνδυασμό με την έλλειψη χώρου περισυλλογής, σημαίνει ότι τα σκυλιά συνεχίζουν να είναι στους δρόμους, δημιουργώντας κινδύνους και επιβαρύνοντας την εικόνα του Δήμου. Η βελτίωση της ευζωίας των ζώων, που «δείχνει και τον πολιτισμό του δήμου», δεν επιτυγχάνεται με την παρουσία τους στους δρόμους, αλλά με την έγκαιρη και ουσιαστική μέριμνα. Η επιβράβευση των δημοτών με «μικρή απαλλαγή» από τα δημοτικά τέλη για σκυλοθεσία είναι μια κίνηση καλή πρόθεσης, αλλά ασήμαντη ως κίνητρο μπροστά στο μέγεθος του προβλήματος.
Υγεία και Κοινωνικές Δράσεις: ΚΕΠ Υγείας, αλλά Έλλειψη Μακροπρόθεσμου Οράματος
Ο Αντιδήμαρχος Γιώργος Χατζηδημητριάδης παρουσίασε το «Σχέδιο Υγειονομικής Θωράκισης» και την επαναλειτουργία όλων των περιφερειακών ιατρείων, καθώς και την ίδρυση του ΚΕΠ Υγείας. Αυτά τα επιτεύγματα αποτελούν αναμφίβολα θετικές κινήσεις στην καθημερινή εξυπηρέτηση του πολίτη.
Ωστόσο, η έμφαση στις πολιτιστικές εκδηλώσεις (αναβίωση Καρατζοβίτικου Καρναβαλιού, πολυθεματικό φεστιβάλ, Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις) δείχνει μια διοίκηση που επιλέγει την εύκολη οδό της θεαματικότητας, αντί της δύσκολης και χρονοβόρας επίλυσης των διαρθρωτικών ζητημάτων. Οι εκδηλώσεις, αν και αναζωογονούν την τοπική κοινωνία, δεν πρέπει να επισκιάζουν τις βασικές υποχρεώσεις. Η επιλογή της Λουτρόπολης για το Χριστουγεννιάτικο χωριό, με το επιχείρημα της μεγάλης επιφάνειας και της αναγνωρισιμότητας, ενισχύει την τάση για επικοινωνιακή προβολή έναντι της ενίσχυσης του κέντρου της Αριδαίας ή άλλων τοπικών κοινοτήτων.
Στο μείζον θέμα της υπογεννητικότητας, η πρόθεση για εφάπαξ επιδότηση κάθε νεογέννητου (μετά από αίτημα του συλλόγου πολυτέκνων), είναι ένα μηδενικό μέτρο σε σχέση με το μέγεθος του προβλήματος. Η ίδια η δημοτική αρχή, διά στόματος του Δημάρχου, παραδέχτηκε ότι «οι δήμοι δεν μπορούν να κάνουν πολλά εάν η κεντρική εξουσία δεν ασχοληθεί σοβαρά». Αυτή η παραδοχή, αν και αληθής, συνιστά πράξη παραίτησης από την αναζήτηση τοπικών λύσεων. Αντί η δημοτική αρχή να επικεντρωθεί στη φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών – ένα ζήτημα που ξεπερνά τις αρμοδιότητές της – θα έπρεπε να προτείνει συγκεκριμένες, τοπικές παρεμβάσεις που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των νέων οικογενειών, πέραν της εφάπαξ οικονομικής βοήθειας.
Η Διοίκηση των Ημίμετρων και της Αργοπορίας
Η συνέντευξη Τύπου της δημοτικής αρχής Αλμωπίας κατέδειξε μια διοίκηση που έχει μεν αναλάβει πρωτοβουλίες σε πολλούς τομείς – από τον πολιτισμό και την υγεία, μέχρι τις στειρώσεις αδέσποτων – αλλά στερείται ενός συγκροτημένου, ριζοσπαστικού και μακροπρόθεσμου σχεδίου. Τα δύο χρόνια θητείας χαρακτηρίζονται από:
- Αργοπορία στα Δομικά Έργα: Χρόνια προβλήματα, όπως η αντικατάσταση των σχολείων Γυμνασίου και η αδειοδότηση/νομιμοποίηση αθλητικών χώρων, παραμένουν σε «αναμονή» ή αντιμετωπίζονται με τμηματικές ανακαινίσεις.
- Μετακύλιση Ευθυνών: Στα αδέσποτα, οι ευθύνες μετατοπίζονται στους «ασυνείδητους πολίτες» και στην κεντρική νομοθεσία, ενώ η απλήρωτη γραφειοκρατία εμποδίζει την κατασκευή του καταφυγίου.
- Επικείμενη Οικονομική Επιβάρυνση: Η «βιωσιμότητα» της ΔΕΥΑΑ φαίνεται να οδηγεί αναπόφευκτα σε αυξήσεις στα τιμολόγια, θέτοντας νέο βάρος στους δημότες.
- Επικοινωνιακή Έμφαση: Η αναβίωση του καρναβαλιού και το Χριστουγεννιάτικο χωριό στη Λουτρόπολη, ενώ είναι θετικές δράσεις, δημιουργούν την εντύπωση ότι η διοίκηση επενδύει περισσότερο στην εικόνα παρά στην ουσία.
Η Αλμωπία χρειάζεται, εκτός από εκδηλώσεις και εφάπαξ επιδοτήσεις, πραγματικότητα, θάρρος και τολμηρές αποφάσεις. Η δημοτική αρχή οφείλει να βγει από τη λογική των «μπαλωμάτων» και να υιοθετήσει μια ολιστική προσέγγιση που θα επιλύει τα προβλήματα στη ρίζα τους, αναλαμβάνοντας το πλήρες κόστος της ευθύνης, αντί να παραπέμπει στην κεντρική πολιτεία ή να αφήνει το βάρος στους δημότες. Η σκληρή καθημερινότητα των κατοίκων της Αλμωπίας απαιτεί περισσότερα από μία «εκτενή και εμπεριστατωμένη» ενημέρωση.
