Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος, ένα από τα πλέον κρίσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενίσχυση της ελληνικής επιχειρηματικότητας, βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Αν και η γενική κατεύθυνση του νομοσχεδίου κρίνεται θετική από τους παραγωγικούς φορείς, σημαντικές επισημάνσεις και προτάσεις ακούστηκαν, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την αναζωογόνηση των παραμεθόριων περιοχών, όπως και ο Νομός Πέλλας. Ωστόσο, η εφαρμογή του στην πράξη κρύβει και συγκεκριμένες προκλήσεις για τις τοπικές επιχειρήσεις.

Ένα Βήμα Μπροστά με Προϋποθέσεις – Η Πέλλα στο Κέντρο

Ο Υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, παρουσίασε τον νέο νόμο ως ένα «εργαλείο» στρατηγικής σημασίας για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Στις βασικές προτεραιότητες του νόμου συγκαταλέγονται η μεταποίηση, οι μεγάλες επενδύσεις, η κοινωνική επιχειρηματικότητα, η εξωστρέφεια, αλλά και η ανάπτυξη παραμεθόριων και οικονομικά ασθενέστερων περιοχών.

Ειδικά για την Πέλλα, ως παραμεθόριος Νομός, ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος προβλέπει πράγματι ξεχωριστό καθεστώς για επενδυτικά σχέδια. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις επιχειρήσεις του Νομού, καθώς προσφέρει αυξημένα κίνητρα για νέες επενδύσεις και επέκταση υφιστάμενων δραστηριοτήτων. Η Πέλλα, με την πλούσια αγροτική παραγωγή (μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, παραγωγή φρούτων και λαχανικών), τον τουριστικό της πλούτο (Αρχαία Πέλλα, Λουτρά Πόζαρ, Βόρας/Καϊμακτσαλάν) και τη γεωστρατηγική της θέση ως πύλη προς τα Βαλκάνια, έχει τεράστιες δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν πλήρως.

Ωστόσο, όπως επισημάνθηκε από πολλούς φορείς, ο Αναπτυξιακός από μόνος του δεν επαρκεί για να δώσει ζωή στα έρημα παραμεθόρια χωριά μας. Η Πολιτεία οφείλει να λάβει ουσιαστικά και συμπληρωματικά μέτρα που θα συμβάλλουν στην αναζωογόνηση της υπαίθρου. Αυτό σημαίνει να κρατηθούν ανοιχτά σχολεία, κρίσιμες υπηρεσίες, δομές υγείας, ακόμα και καφενεία. Μόνο έτσι θα υπάρξει το απαραίτητο κίνητρο για να γίνουν επενδύσεις και μέσω του Αναπτυξιακού. Χωρίς υποστηρικτικές υποδομές και υπηρεσίες, οι επενδύσεις, ακόμα και αν γίνουν, είναι πιθανό να μην έχουν βιωσιμότητα και να μην επιφέρουν τη βέλτιστη ανάπτυξη.

Οι Μικρομεσαίοι σε Πρώτο Πλάνο – Τοπικές Ανάγκες και Εμπόδια

Ένα από τα βασικά ζητήματα που τέθηκαν κατά την ακρόαση του νομοσχεδίου ήταν η δυσκολία πρόσβασης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων στα επενδυτικά εργαλεία του νόμου. Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και η ΓΣΕΒΕΕ υπογράμμισαν ότι οι απαιτούμενοι ίδιοι πόροι είναι υπερβολικοί για πολλές επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να αναμένεται χαμηλή συμμετοχή. Ζητήθηκε η διευκόλυνση στη ρευστότητα και η θέσπιση νέων καθεστώτων για επενδύσεις χαμηλότερης κλίμακας, έτσι ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν και οι επιχειρήσεις της Πέλλας, οι οποίες στη συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκουν στην κατηγορία των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.

Ειδικότερα για τις τοπικές επιχειρήσεις της Πέλλας, αυτά τα εμπόδια είναι ακόμα πιο έντονα:

• Πρόσβαση σε κεφάλαια: Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Πέλλα, ιδίως στον αγροτικό τομέα και στον τουρισμό, έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση ή σε ίδια κεφάλαια. Τα υψηλά ποσοστά ιδίων κεφαλαίων που απαιτούνται για την υπαγωγή στον Αναπτυξιακό μπορεί να αποδειχθούν απαγορευτικά για αυτές.
• Γραφειοκρατία και πολυπλοκότητα: Παρά τις προσπάθειες για απλοποίηση, οι διαδικασίες υποβολής και αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων παραμένουν συχνά πολύπλοκες και χρονοβόρες. Αυτό αποτελεί σημαντικό αντικίνητρο για μικρές επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό ή οικονομική δυνατότητα να προσλάβουν συμβούλους.
• Ενημέρωση και Τεχνογνωσία: Οι τοπικές επιχειρήσεις, ειδικά σε αγροτικές περιοχές, ενδέχεται να μην έχουν επαρκή ενημέρωση για τις λεπτομέρειες του νόμου και τις ευκαιρίες που προσφέρει, ούτε την τεχνογνωσία για να συντάξουν βιώσιμα και ανταγωνιστικά επενδυτικά σχέδια.
• Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού: Η εύρεση εξειδικευμένου προσωπικού, τόσο για την υποστήριξη των επενδύσεων όσο και για την υλοποίηση των νέων έργων, αποτελεί πρόκληση για πολλές επιχειρήσεις στην Πέλλα, ιδίως σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας ή καινοτομίας.

Πολλαπλές Προκλήσεις για τις Επιχειρήσεις – Η Εικόνα στην Πέλλα

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι μικρές επιχειρήσεις της χώρας είναι πολλαπλές και ο Αναπτυξιακός Νόμος από μόνος του δεν αρκεί για να τις κρατήσει όρθιες. Ο Υπουργός Οικονομικών, Κωστής Πιερρακάκης, στην πρόσφατη συνεδρίαση της Διοικούσας Επιτροπής της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ), άκουσε τους προβληματισμούς των εκπροσώπων των μικρομεσαίων.

Τα ζητήματα που απασχολούν έντονα τους μικρομεσαίους είναι η φορολογία, το μεταφορικό ισοδύναμο, η θέσπιση ευνοϊκών ρυθμίσεων για τους οφειλέτες του δημοσίου, το μέλλον των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, η γραφειοκρατία, αλλά και η διάγνωση των αναγκών της αγοράς εργασίας, οι λύσεις τεχνητής νοημοσύνης και η διαλειτουργικότητα των συστημάτων. Ο κ. Πιερρακάκης χαιρέτισε τη νέα διοίκηση της ΚΕΕΕ και αναφέρθηκε στην ανάγκη περαιτέρω μείωσης της φοροδιαφυγής και της γραφειοκρατίας, θέματα που αποτελούν μείζονες ανησυχίες για το σύνολο των επιχειρηματιών.

Για την Πέλλα, αυτά τα ζητήματα έχουν άμεσο αντίκτυπο:

• Υψηλή φορολογία και κόστος λειτουργίας: Το υψηλό ενεργειακό κόστος και η φορολογική επιβάρυνση επηρεάζουν δυσανάλογα τις μικρές επιχειρήσεις στην επαρχία, μειώνοντας την κερδοφορία και την ικανότητά τους για επενδύσεις.
• Μεταφορικό ισοδύναμο: Αν και η Πέλλα δεν είναι νησιωτική περιοχή, το κόστος μεταφοράς προϊόντων, ιδίως αγροτικών, προς τα μεγάλα αστικά κέντρα ή για εξαγωγές, παραμένει σημαντικό και μειώνει την ανταγωνιστικότητα των τοπικών προϊόντων.
• Πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία εκτός Αναπτυξιακού: Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρειάζονται ένα ευρύτερο φάσμα χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως ευνοϊκά δάνεια, επιδοτήσεις για εκσυγχρονισμό, ή προγράμματα για την ψηφιακή μετάβαση, που να είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους.

Ο πρόεδρος της ΚΕΕΕ, Γιάννης Βουτσινάς, ενημέρωσε για τα στατιστικά στοιχεία του ΓΕΜΗ και τη διασύνδεσή του με την ΑΑΔΕ, τονίζοντας τη σημασία των πληροφοριών που παρέχει το ΓΕΜΗ και την αξιοποίησή τους από το κράτος για τη διαμόρφωση πολιτικών.

Οι Προτάσεις του Οικονομικού Επιμελητηρίου – Βελτιώσεις για την Τοπική Οικονομία

Ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΟΕΕ), Κωνσταντίνος Κόλλιας, ανέπτυξε τις προτάσεις του ΟΕΕ για τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο. Στα θετικά σημεία του νομοσχεδίου συγκαταλέγονται:

• Η αναμόρφωση του πλαισίου κρατικών ενισχύσεων με την επέκταση του κινήτρου της επιχορήγησης στις Μεσαίες Επιχειρήσεις.
• Το νέο καθεστώς ενίσχυσης των παραμεθόριων νομών, όπως η Πέλλα, με ΑΕΠ ανά περιφέρεια χαμηλότερο από τον μέσο όρο, καθώς και για την περιοχή της Θεσσαλίας για επενδυτικά σχέδια άνω των 2 εκατ. ευρώ.
• Η απένταξη των επενδυτικών σχεδίων των οποίων η υλοποίηση δεν έχει ξεκινήσει εντός δεκαοκτώ μηνών από τη δημοσίευση της περίληψης της απόφασης υπαγωγής. Αυτό μπορεί να επιταχύνει την υλοποίηση των έργων και να μειώσει την αβεβαιότητα για τις τοπικές επιχειρήσεις.

Σχετικά με τα 12 καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων, ο κ. Κόλλιας πρότεινε την ομαδοποίηση και συγχώνευση καθεστώτων με κριτήριο την ωφελούμενη δραστηριότητα, καθώς, όπως τόνισε, «τα πολλά καθεστώτα δεν μπορούν να υποστηριχθούν». Επίσης, κρίνεται αναγκαίος ο ετήσιος προγραμματισμός προκηρύξεων των καθεστώτων. Αυτή η πρόταση είναι κρίσιμη για την Πέλλα, καθώς θα επιτρέψει στις τοπικές επιχειρήσεις να προγραμματίζουν καλύτερα τις επενδύσεις τους και να προετοιμάζονται εγκαίρως.

Αξιολόγηση: Κλειδί για την Επιτυχία και την Διαφάνεια

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην πρόβλεψη για αξιολόγηση των σχεδίων από τράπεζες, οι οποίες εμπλέκονται στα επενδυτικά σχέδια του Αναπτυξιακού Νόμου με τη χρηματοδοτική τους στήριξη έναντι αμοιβής. Το Οικονομικό Επιμελητήριο ζήτησε να απαλειφθεί αυτή η πρόβλεψη, προτείνοντας η αξιολόγηση να πραγματοποιείται από το Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών (Ε.Μ.Π.Α.). Για το Ε.Μ.Π.Α. προτείνεται:

• Να επικαιροποιείται κάθε έτος με τη συμβολή και του ΟΕΕ.
• Να διευρύνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα μετά από σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς τα μέλη του ΟΕΕ με την κατάλληλη εμπειρία.
• Να πραγματοποιείται η πιστοποίηση της επαρκούς γνώσης του θεσμικού πλαισμού του Αναπτυξιακού Νόμου και του οδηγού αξιολόγησης πριν την ανάθεση αξιολόγησης.
• Να ανατίθεται η αξιολόγηση των επενδυτικών προτάσεων σε ένα μέλος του Ε.Μ.Π.Α. – μέλος του ΟΕΕ, καθώς και σε ένα μέλος του Ε.Μ.Π.Α. – μέλος του ΤΕΕ ή ΓΕΩΤΕΕ, ανάλογα με το είδος της επένδυσης.

Για τις επιχειρήσεις της Πέλλας, η διαφάνεια και η αμεροληψία στην αξιολόγηση είναι ζωτικής σημασίας. Η αξιολόγηση από ανεξάρτητο μητρώο, και όχι από τράπεζες που έχουν άμεσο οικονομικό συμφέρον, θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επιχειρηματιών και θα διασφαλίσει ότι οι επενδύσεις θα εγκρίνονται με βάση την αξία και τη βιωσιμότητά τους.

Για τα κριτήρια βαθμολόγησης, προτάθηκε η έγκριση δανείου να μην μοριοδοτείται, αλλά να αποτελεί υποχρεωτικό δικαιολογητικό της αίτησης υπαγωγής, αν προβλέπεται στη χρηματοδότηση της επένδυσης. Αυτή η πρόταση εξυπηρετεί τις μικρότερες επιχειρήσεις που μπορεί να δυσκολευτούν να εξασφαλίσουν προέγκριση δανείου χωρίς να έχουν πρώτα την έγκριση υπαγωγής.

Τέλος, αναφορικά με τη διάταξη της παρ.3 του άρθρου 7 του ν.3299/2004, που προβλέπει οικονομοτεχνικές μελέτες άνω των 250.000 ευρώ να υπογράφονται από μέλη του ΟΕΕ, του ΤΕΕ και, όπου απαιτείται, του ΓΕΩΤΕΕ, ο κ. Κόλλιας ζήτησε, σε κάθε προκήρυξη καθεστώτος, να αναφέρεται η σχετική διάταξη και να ελέγχεται από τα αντίστοιχα Επιμελητήρια η ιδιότητα του μέλους που υπογράφει την οικονομοτεχνική μελέτη, καθώς «έχουμε διαπιστώσει ότι δεν εφαρμόζεται στην πράξη». Η ορθή εφαρμογή αυτής της διάταξης είναι κρίσιμη για την ποιότητα των μελετών και την επιτυχία των επενδύσεων στην Πέλλα, καθώς διασφαλίζει ότι οι μελέτες εκπονούνται από αρμόδιους και πιστοποιημένους επαγγελματίες.

Το μέλλον της Πέλλας μέσα από τον Αναπτυξιακό Νόμο: Προκλήσεις και Προοπτικές

Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για την Πέλλα και τις επιχειρήσεις της. Η ένταξη του Νομού στις παραμεθόριες περιοχές, με τα αυξημένα κίνητρα, μπορεί να δώσει ώθηση σε επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και θα ενισχύσουν την τοπική οικονομία. Η βελτίωση των οδικών υποδομών, η αξιοποίηση των ιαματικών πηγών στα Λουτρά Πόζαρ, η ενίσχυση του αγροδιατροφικού τομέα μέσω της μεταποίησης και της τυποποίησης, και η περαιτέρω ανάπτυξη του χειμερινού τουρισμού στο Καϊμακτσαλάν, είναι τομείς όπου ο Αναπτυξιακός μπορεί να φέρει σημαντικά αποτελέσματα.

Ωστόσο, η επιτυχία του νόμου θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσο το Υπουργείο Ανάπτυξης θα λάβει υπόψη τις παρατηρήσεις των παραγωγικών φορέων, απλοποιώντας τις διαδικασίες, διευκολύνοντας την πρόσβαση των μικρομεσαίων και διασφαλίζοντας την αποτελεσματική και διαφανή αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων. Παράλληλα, η Πολιτεία οφείλει να στηρίξει την ύπαιθρο της Πέλλας με συγκεκριμένα μέτρα, διατηρώντας ζωντανές τις κοινότητες και παρέχοντας τα απαραίτητα κίνητρα για να παραμείνουν οι νέοι στον τόπο τους. Αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης με πόρους και αρμοδιότητες, την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών, και την προώθηση της επιχειρηματικότητας μέσω τοπικών πρωτοβουλιών και επιμελητηρίων. Μόνο με ένα συνδυασμό ισχυρών οικονομικών κινήτρων και ουσιαστικής στήριξης της περιφέρειας, η Πέλλα μπορεί να αναδειχθεί σε πρότυπο ανάπτυξης και ευημερίας, ξεπερνώντας τις δομικές προκλήσεις και αξιοποιώντας πλήρως τις μοναδικές της δυνατότητες.